به گزارش پایگاه خبری بورس پرس به نقل از فارس، نبود زیرساخت های مناسب جهت پالایش نفت خام، آزادی عمل چندانی جهت متنوع کردن استفاده از این محصول مهم باقی نگذاشته است. لذا بخش قابل توجهی از درآمد از طریق فروش نفت خام و میعانات گازی حاصل می شود.
متاسفانه با توجه به وابستگی اقتصاد ایران به فروش نفت، آمریکا از این موضوع بارها به عنوان اهرمی برای فشار استفاده کرده و قرار است در آبان، نفت ایران تحریم شود.
اگر چه آمریکا در بلندمدت نمی‌تواند نفت ایران را از بازار خارج کند اما ممکن است در کوتاه مدت و با فشار به خریدارن، صادرات نفت و به تبع آن درآمدهای ارزی را کاهش دهد. بنابراین ضروری است راهکارهای متفاوت کوتاه مدت برای فروش نفت و کسب درآمد ارزی آن توسط وزارت نفت پیگیری شود.
یکی از این راهکارها که تاکنون کاملا مغفول مانده، استفاده از قرارداد پالایش Processing agreement به منظور تبدیل نفت خام به فرآورده نفتی از جمله بنزین، گازوئیل و امثال آن در یک پالایشگاه خارجی و فروش فراورده نفتی حاصل توسط تولید کننده نفت است.
بازار نفت دارای 3 ویژگی عمده است که به تحریم‌پذیری نفت کمک می‌کند.
اولا در این بازار، هر نفت خامی دارای شناسنامه‌ای بوده که حاوی مشخصات خاص آن نفت است. به گونه‌ای که مسئولان نفتی می‌گویند نمی‌توان دو نفت خام کاملا مشابه را یافت مگر آنکه منشاء یکسانی داشته باشند. به همین دلیل شناسایی نفت خام ایران در بلندمدت امکان پذیر بوده و این ویژگی یکی از عوامل جلوگیری از خرید نفت ایران توسط پالایشگاه‌ها است.
ثانیا تعداد مصرف کنندگان و تولیدکنندگان محدود بوده و امکان شناسایی خریدار و فروشنده ساده‌تر خواهد بود. ثالثا محموله ها در معاملات نفتی بزرگ بوده و امکان رصد در حمل ونقل دریایی و در سیستم بانکی وجود دارد.
در مقابل بازار فرآورده های حاصل از نفت خام هیچ یک از ویژگی های فوق را ندارد و تحریم‌پذیری این فرآورده‌ها به شدت کمتر از نفت است. لذا یکی از راه‌ها جهت گذر از تحریم فروش نفت، جایگزینی فروش فرآورده به جای فروش نفت خام است.
تحویل محموله های نفت خام و تسویه مالی، شکل معمول قراردادهای خرید و فروش نفت بین فروشندگان و پالایشگاه ها است که درحال حاضر ایران نیز از این شکل استفاده می‌کند اما در برهه‌های زمانی خاص که بازار دچار مازاد عرضه است، تولیدکنندگان نفت در فروش طبق قراردادهای مرسوم به مشکل بر می خورند و سعی می کنند نفت خام را با نوع دیگری از قراردادها به فروش برسانند.
معمولا شکل دیگری از قراردادها تحت عنوان قرارداد پالایش مابین پالایشگاه و فروشنده نفت خام وجود دارد که در آن فروشنده قسمتی از ظرفیت پالایشی پالایشگاه را طی مدت‌زمان معین در اختیار گرفته و در ازای نفت تحویلی به پالایشگاه، مقدار مشخصی فرآورده نفتی تحویل می گیرد و تنها به پالایشگاه حق العمل تبدیل نفت به فرآورده را پرداخت می‌کند.
استفاده از این نوع قراردادها از دو جنبه برای ایران دارای مزیت خواهد بود:
1- خرد کردن محموله‌های فروش از طریق تبدیل نفت به فرآورده: با استفاده از قرارداد پالایش، نفت خام توسط پالایشگاه به فرآورده تبدیل شده و این فرآورده جهت فروش در اختیار کشور قرار می‌گیرد. لذا درآمدهای کشور به فروش نفت خام وابسته نخواهد بود و کشور جهت کسب درآمدهای ارزی خود باید به فروش فرآورده روی آورد.
بازار فرآورده دارای خریداران گسترده‌ای بوده و محدودیت‌های بازار نفت را ندارد. از طرفی به علت حجم کم محمولات مبادله شده طی این معاملات، تراکنش‌ها با مبالغ اندک انجام شده و در سیستم‌های بانکی به‌آسانی قابل رصد نیست. لذا فروش فرآورده تحریم‌پذیری بسیار کمتری نسبت به فروش نفت خام خواهد داشت.
2- حذف سیستم بانکی: یکی از بزرگترین موانع بر سر معامله نفتی کشور با خریداران نفت خام، تحریم‌های بانکی است. تحت تاثیر این تحریم، کشور امکان استفاده از کانال بانکی به عنوان یکی از ملزومات تجارت نفت را ندارد؛ چرا که آمریکا از طریق سیستم بانکی فعالیت‌های ایران در بازار نفت را رصد می‌کند.
این مساله ریسک معامله با ایران را برای خریداران بالا می‌برد و بانک‌های خارجی نیز از ترس جریمه‌های آمریکا با بانک‌های ایران همکاری نمی‌کنند. یکی از مزیت‌های بزرگ استفاده از قراردادهای پالایش، حذف گردش پول در سیستم بانکی است. به شکلی که هیچ نیازی به انجام تراکنش‌های با مبلغ نبوده و کشور در ازای نفت تحویلی، تنها فرآورده دریافت می‌کند. بنابراین از این طریق کانال بانکی حذف خواهد شد و ریسک معامله برای خریدار به شدت کاهش خواهد یافت.
با استفاده از قرارداد پالایش (معروف به Processing agreement ) ایران می‌تواند با فروش فرآورده‌های نفتی در زمان بسیار کوتاه، درآمدهای ارزی را تضمین کند.
انتهای پیام