الاهرام مولفه‌های اثرگذار بر سیاست خارجی ایران و عربستان که موجب کاهش تنش ها در مناسبات دو جانبه می شوند را مورد بررسی قرار داد.
به گزارش پایگاه خبری بورس پرس، الاهرام با تحلیل تحولات اخیر در روابط ایران و عربستان اعلام کرد: تاکنون مطالب و گمانه زنی‌های مختلفی درباره انجام دیدار‌هایی میان نمایندگان ایران و عربستان و احتمال تداوم یافتن مذاکرات در آینده مطرح شده است. انجام این گفت‌وگو‌ها و تعامل میان تهران و ریاض را باید آغازی بر نوعی آتش‌بس و ترک تنش های دو جانبه دانست.
عوامل موثر بر سیاست خارجی عربستان
اول، یمن: ۱۰ سال پس از وقوع انقلاب یمن، عربستان به هیچ عنوان نتوانسته به اهداف و منافع در این کشور دست یابد. در نقطه مقابل، مهمترین رقیب و نیروی مخالف آن یعنی حوثی‌های‌یمنی که تحت حمایت ایران قرار دارند تا حد زیادی قدرت و توانمندی‌ها را افزایش داده و مراکز حساس نظامی و اقتصادی عربستان را هدف قرار داده اند.
دوم: دولت جدید آمریکا به ریاست‌جمهوری بایدن، موضع مخالف قدرتمندی را در قبال جنگ یمن اتخاذ کرده است. این موضع‌گیری صرفا به مواضع کلامی محدود نشده و با متوقف‌شدن حمایت اطلاعاتی و تامین تسلیحاتی دولت آمریکا برای عربستان در جریان جنگ یمن نیز همراه شده است.
این مسئله تا حد زیادی توانمندی‌ها و قدرت مانور عربستان را در یمن کاهش و قدرت انصارالله را افزایش داده است.
سوم: گروه‌های بانفوذ و تاثیرگذاری در واشنگتن وجود دارند که بحران حاد انسانی موجود در یمن را به عاملی برای تضعیف موضع و جایگاه عربستان در آمریکا تبدیل کرده‌اند. این مسئله مخصوصا پس از قتل جمال خاشقجی روزنامه‌نگار عربستانی توسط عوامل سعودی در کنسولگری عربستان در استانبول، شدت گرفته و موضع عربستان در واشنگتن را عمیقا خدشه‌دار کرده است.
مسئله زمانبندی در این رابطه بسیار مهم است. زیرا محمد بن‌سلمان ولیعهد عربستان به خوبی می‌داند وقتی صحبت از جانشینی و تداوم حکمروایی در عربستان پس از ملک‌سلمان می‌شود، موضع و جایگاه وی در آمریکا از اهمیت قابل‌توجهی برخوردار است. اگر روابط عربستان با آمریکا پرتنش باشد،تبعات مخربی برای ولیعهد خواهد داشت.
چهارم: انعقاد توافق میان ایران و آمریکا. عربستان سعودی به خوبی می‌داند که انعقاد یک توافق میان دو کشور شاید زمانبر باشد، اما در نهایت اتفاق خواهد افتاد. در این رابطه انگلیسی‌ها یک جمله معروف دارند: «اگر نمی‌توانید چیزی را بر هم زنید به آن ملحق شوید.» در این راستا عربستان به نوعی می‌خواهد در جریان مذاکراتی قرار گیرد که در نهایت به توافقی بزرگ میان ایران و آمریکا ختم می شود.
پنجم: در شرایط فعلی، مصطفی الکاظمی نخست‌وزیر عراق هم به عنوان میانجی در مناسبات ایران و عربستان وارد میدان شده که پیش از این نیز در مسائل مرتبط با ایران، تلاش‌هایی داشته است. وی می تواند زوایای جدیدی در روابط ایران و عربستان برجسته کند که تعامل دو جانبه در مقایسه با تقابل، مزایا و منافع بیشتری دارد.
مولفه‌های تاثیرگذار بر تنش‌زدایی سیاست خارجی ایران
اول: ایران موفقیت‌های راهبردی قابل‌توجهی در دهه گذشته کسب کرده که در اغلب آنها موفقیت تهران با تضعیف عربستان همراه بوده اما فشار‌های اقتصادی، سیاسی و نظامی مختلفی هم متحمل شده است. لذا تنش زدایی عملا شرایط و فضای مناسبی در اختیار آن قرار می‌هد تا وضعیت اقتصادی را بار دیگر تقویت کند.
دوم: ایران در پرونده‌های مهمی نظیر حضور شیعیان در منطقه مدیترانه شرقی، آینده بحرین که اکثریت آن را شیعیان تشکیل می‌دهند و عربستان در آن نفوذ قابل‌توجهی دارد و گفت‌وگو‌های جهانی شیعه-سنی، ظرفیت‌های مناسبی در تعامل با عربستان می‌بیند و تعامل و دیپلماسی را راهکار مناسب تری می داند.
سوم: ایران دیپلماسی و گفت‌وگو را در سیاست حتی با سخت‌ترین دشمنان به مثابه ابزاری موثر ارزیابی می‌کند و عاملی برای تامین اهداف و منافع می داند.
با این حال مولفه‌های جدید در محاسبات سیاست خارجی ایران و عربستان به احتمال زیاد موجب کاهش شدت تنش‌ها می شود. بی تردید این مسئله در مورد بحران یمن تا حد زیادی مورد استقبال قرار خواهد گرفت و حتی می‌تواند زمینه را برای جلوگیری از وقوع بحران در لبنان نیز هموار کند.
تلگرام اصلی بورس پرس : t.me/boursepressir
انتهای پیام