کارشناس بازارسرمایه با اعلام بزرگترین ضعف شاخص بورس و دلایل عدم انعکاس وضعیت سهامداران حقیقی، پیشنهادی به سازمان بورس ارایه کرد.
به گزارش پایگاه خبری بورس پرس، احمد اشتیاقی با اشاره به انتقاداتی از عدم کارکرد واقعی شاخص های بورس با انتشار متنی تحت عنوان "جدال بورس با دو شاخص ناقص" در دنیای اقتصاد اعلام کرد: یکی از موضوعاتی که این روزها مباحث بسیاری در مورد آن مطرح است و افراد زیادی نیز با آن درگیر هستند، نماگرهای بورسی و میزان شفافیت این نماگرها برای ارائه وضعیت معاملات بازار سهام است.
با توجه به اینکه در بازار سهام تنها یک شاخص وجود ندارد و شاخص کل و هم‌وزن، دو شاخص مطرح بورس هستند، برخی از فعالان بازار همزمان با حرکت شاخص‌ها (که میانگین بازدهی سرمایه‌گذاران در بورس را نشان می‌دهد) با تفاوت‌های چشمگیری در روند سودهی پرتفوی مواجه می‌شوند. به همین دلیل شاخص بورس که نشان‌دهنده شاخص قیمت و بازده نقدی TEDPIX است، معمولا محل اختلاف در میان اهالی بازار سهام است.
از سوی دیگر با توجه به این مهم که در محاسبه شاخص بورس، تغییرات و میزان این تغییرات از نکات مهم در محاسبه روند نماگر محسوب می‌شوند، جدال بر سر اعداد و ارقام آن نیز می‌تواند ابهاماتی را به وجود آورد. با وجود اینکه ادامه فعالیت بورس با دو شاخص، هیچ‌کدام از شاخص‌های فعال (کل و هم‌وزن) تصویر واضحی از میزان بازدهی روند سرمایه‌گذاران خرد نشان نمی‌دهد که ناشی از دلایل مختلفی است.
شرکت‌های بورسی با توجه به میزان سرمایه، اثرپذیری بیشتری بر شاخص کل دارند اما این روند در شاخص هم‌وزن بر عکس است. به گونه‌ای که با افزایش این شاخص نسبت به شاخص کل، شرکت‌های با ارزش پایین‌تر در مسیر افزایشی قرار می‌گیرند. از این رو با توجه به نبود اطلاعاتی در مورد سرمایه‌گذاری‌های خرد نمی‌توان از طریق شاخص‌های فعلی به این مهم پی برد.
چرا که ممکن است برخی سرمایه‌گذاران خرد پرتفوی را با سهام بزرگ و با ارزش بازار بالا بسته باشند و برخی دیگر با نمادهای کوچک و با ارزش بازار پایین کار کنند که بازدهی متفاوتی با یکدیگر دارند. بنابراین نمی‌توان با شاخص‌های فعلی به این پرسش پاسخ داد. شاخص‌های فعلی براساس افزایش یا کاهش نمادها به دست می‌آیند و به همین دلیل با بررسی نماگرها نمی‌توان سلیقه سهامداران خرد در معاملات را به درستی تجزیه و تحلیل کرد
این مسئله در بورس‌های جهانی و دارای شاخص‌های بی عیب و نقص متفاوت است. به طوری که از طریق آن شاخص‌ها می‌توان تا حدودی وضعیت پرتفوی سهامداران خرد را بررسی کرد.
بنابراین محل اختلاف اهالی بازار سرمایه این است که چه شاخصی تعریف شود تا بتواند واقعیت بازار را به تصویر بکشد. شواهد نشان می‌دهد دو شاخص کل و هم‌وزن با خطای بسیاری همراه هستند و اگر۵۰ شرکت بزرگ با دو سوم وزن شاخص کل با رشد روبرو شوند، گویای نمایانگر رشد شاخص خواهد بود اما در عمل ممکن است مابقی نمادها هیچ رشدی به ثبت نرسانده باشند.
در مقطعی که شاخص از سطح ۱.۲ میلیون واحد توانست به سمت دو کانال بالاتر خیز بردارد، شائبه‌ای ایجاد شد مبنی بر اینکه چرا به رغم رشد شاخص، تغییری در رشد برخی پرتفوها ایجاد نشد. در توضیح این موضوع باید اذعان داشت که برخی مواقع، رشد سهام با ارزش بالا منجر به جهش شاخص می‌شود. در این حالت با توجه به اینکه سهام با ارزش پایین در همراهی با سهام با ارزش بالا جا مانده‌اند این دسته از نمادها وضعیت متفاوتی با روند شاخص کل را می‌پیمایند.
همان‌طور که طی سالیان گذشته نیز مباحث بسیاری در مورد درصد بالای خطای هر دو شاخص وجود داشت، ایجاد شاخص جدید که بتواند معایب شاخص‌های فعلی را نداشته باشد ضرورت دارد. از این رو به نظر می‌رسد سیاست گذار بورسی با طراحی شاخص جدید می‌تواند تا حدود زیادی واقعیت و ماهیت بازار سرمایه را به تصویر بکشد و ضمن طراحی ترکیبی از دو شاخص کل و هم‌وزن (با ضرایبی مشخص) بر ابهامات و نقایص پایان دهد.
واقعیت امر آن است که دو شاخص فعلی نمی‌توانند وضعیت بازار سرمایه را با جزئیات مورد ارزیابی قرار دهند. بزرگترین ضعف شاخص کل به عنوان دماسنج بورس این است که امکان دستکاری و دخالت در فراز و فرود به راحتی فراهم است. به همین دلیل بارها دیده شده سیاست گذار برای حفظ ظواهر امر در بازار، اقدامات حمایتی در خصوص خرید سهام بزرگ و شاخص‌ساز انجام داده است. به این ترتیب با دستکاری سهام بزرگ، روند منفی سایر سهام به طرز مصنوعی پوشیده می‌شود. این موضوع به‌کرات از سوی فعالان بازار مورد انتقاد واقع شده است.
با توجه به امکان دستکاری و ضریب خطای بالای شاخص‌ها، جای شاخص بی عیب و نقص در بورس خالی است. در شرایطی که بازار سهام بیش از گذشته زیر ذره‌بین سرمایه‌گذاران بوده و با افزایش فشار عرضه متاثر از ریسک‌های سیاسی دست به گریبان است، ایجاد الگوی مشخص مشابه خارجی به سرعت می‌تواند مشکلات را حل و فصل کند. این امر فارغ از ایجاد شفافیت‌های معاملاتی، منجر به بازگشت اعتماد سرمایه‌گذاران به بورس خواهد شد.
انتهای پیام