المانیتور اعلام کرد بورس تهران کمی از خمودگی فاصله گرفت و توانست از سطح مقاومتی۶۲۰۰۰ واحد به سلامت عبور کند تا به رشدی کم سابقه در۳ماهه اخیر برسد.اما اینکه این خیز اندک چه قدر قابل مقایسه با روند صعودی دی ۹۲ است ناگفته پیدا است.
به گزارش پایگاه خبری بورس پرس، در مقاله ای که به قلم علیرضا رمضانی، روزنامه نگار اقتصادی و مشاور روابط عمومی در وبسایت المانیتور به چاپ رسیده تحولات اخیر بورس و علل بی اعتمادی سرمایه گذاران به بازارهای مالی کشور مورد بررسی واقع شده است.
بی تفاوتی سرمایه گذاران بورس به تحولات اخیر
در هفته ای که گذشت، بورس تهران کمی از خمودگی فاصله گرفت و شاخص اصلی آن توانست از سطح مقاومتی 62000 واحد به سلامتی عبور کند تا به رشدی کم سابقه در سه ماهه اخیر برسد. اما اینکه این خیز اندک چه قدر قابل مقایسه با روند صعودی دی 1392 است ناگفته پیدا است. سالی که شاخص بازار به 90000 واحد نزدیک شد.
از زمان امضای برجام یا همان موافقت نامه هسته ای بین ایران و شش قدرت جهانی، بازارهای مالی ایران واکنش چندان مثبتی از خود بروز نداده اند، دست کم نه آنگونه که انتظار می رفت. حتی بیانیه اخیر آژانس بین المللی انرژی اتمی که حاکی از تغییر نگرش بی سابقه این آژانس نسبت به برنامه هسته ای ایران است نیز نتوانست تاثیر شگرفی بر بورس بگذارد.
کارشناسان مالی معتقدند رکود بازارهای مالی کشور ناشی از بی اعتمادی عمیق سرمایه گذاران بورسی است. در شش ماه گذشته، بورس تهران حتی نسبت به رشد 10.7 درصدی نرخ دلار نیز واکنشی در خور نشان نداده است. ظاهرا از بسته حمایتی دولت هم که درصدد تحریک تقاضا بوده کاری برنیامده است.
بی محلی بازارهای ایران را شاید بتوان به گردن رکود اقتصادی در جهان انداخت. در یکی دو سال گذشته، قیمت نفت خام با کاهش چشمگیری رو برو شده و قیمت محصولات پتروشیمی، فلزات اساسی و مواد معدنی هم سقوط کرده است. فشار افت قیمت ها به شرکت های ایرانی نیز منتقل شده است. به ویژه اینکه این شرکت ها از تحریم های جهانی و کاهش تقاضا از سمت چین نیز ضربه خورده اند.
در این میان اما سیاست های داخلی نیز مشکل را دو چندان کرده اند. تصمیم مجلس برای افزایش قیمت خوراک پتروشیمی ها و افزایش بهره مالکانه فشار را بر شرکت های بورسی که عمدتا در حوزه های نفتی، معدنی و پتروشیمی فعال هستند افزایش داد و بسیاری را تا مرز ورشکستگی پیش برد. به خصوص که این قبیل تصمیمات معمولا بی مقدمه اعلام می شوند.
با وجود کاستی ها، مقامات بازار به آینده همچنان خوشبین هستند.
محمد فطانت رئیس سازمان بورس و اوراق بهادار در مصاحبه ای که با تجارت فردا انجام داده گفته مشکل نرخ خوراک پتروشیمی ها ظرف چند هفته آینده حل خواهد شد. وی می گوید برنامه ای در دست تدوین است که می تواند سرمایه گذاران را قادر سازد تا ریسک های بازار را تا ده سال آینده پیش بینی کنند.
از دیگر ابزارهایی که قرار است برای احیای بازار سرمایه ایران به کار گرفته شود راه اندازی بازار آتی ارز است .ایده ای که هم مورد تایید رئیس بانک مرکزی است و هم اعضای کمیته اقتصادی مجلس بر تاثیر مثبت آن صحه گذاشته اند. تقویت بازار صکوک نیز شاید بتواند به جذب سرمایه های داخلی و خارجی کمک کند. اما با وجود وعده های رنگارنگ تغییر هیچ مقامی تا کنون به نیاز اصلی بازار اشاره ای نکرده است. اصلاحات ساختاری.
ساختار دولتی بازارسرمایه ایران باعث شده بسیاری از شرکت های حاضر در بورس تصمیم به خروج از آن بگیرند. محمدرضا رهبر از اعضای سابق هیات مدیر بورس تهران می گوید از 700 هزار شرکت فعال در کشور، فقط 400 شرکت در بورس حضور دارند که برخی از آنها هم در حال ارزیابی وضیعت خود برای خروج هستند. عمده دلایل آنها برای ترک بورس محدودیت ها و قوانین دست و پاگیر از یک سو و کمبود منابع از سوی دیگر است. رهبر معتقد است از اصلی ترین اقداماتی که می توان به کار بست تا بورس نجات یابد و اعتماد سرمایه گذار جلب شود، معرفی برنامه ای جامع و بلند مدت است. چنین برنامه ای به سرمایه گذاران کمک می کند تا تحولات پولی، مالی و تجاری را پیش بینی کنند و ریسک سرمایه گذاری را تا حد زیادی کاهش دهند.
گرچه سیاست های جدید بر عملکرد بورس تاثیری مثبت خواهد داشت اما تفکر حاکم در کشور این است که رشد ناچیز اقتصادی عمده ترین دلیل بی تفاوتی بازار سرمایه در ماه های اخیر بوده است. عدم رشد بخش واقعی اقتصاد ناشی از بحران اعتبار است و به گفته یکی از کارگزاران بورس، تا نفت در نشیب کم سابقه خود قرار دارد در به همین پاشنه خواهد گشت. رشد واقعی منوط به رشد قیمت نفت است و بدون دستیابی به آن انتظار چندانی نمی توان از بورس داشت.
قیمت سبد نفتی اُپک به تازگی به کمتر از 35 دلار رسیده است. یعنی یک سوم قیمت آن در دی ماه سال 92. اگر علاوه بر سقوط قیمت نفت، فشار جهانی برای کاهش صادرات نفت خام ایران و تحریم های مالی علیه تهران را نیز در نظر بگیریم، متوجه می شویم درآمد دولت ظرف دو سال اخیر به شدت افت کرده است. کوچک شدن بودجه دولت به معنی انجماد پروژه های عمرانی است. پروژه هایی که نقش به سزایی در رونق صنایعی همچون سیمان، فولاد و سرامیک دارند.
فطانت می گوید تقاضا برای سیمان در یک سال اخیر به نصف کاهش پیدا کرده و این موضوع فشار زیادی به شرکت های سیمانی حاضر در بورس آورده است. او معتقد است اگر دولت به راستی به دنبال رشد اقتصاد و بازار سرمایه است باید در قانون بودجه سال آینده دست کم 1500 میلیارد ریال از منابع مالی مورد نیاز طرح های عمرانی را از طریق بازار بدهی فراهم کند.
حقیقت امر این است که تا رشد در بخش واقعی اقتصاد حاصل نشود، رفع تحریم ها، افزایش نرخ دلار و یا حتی اجرای سیاست انبساطی، هیچ کدام چاره ساز نخواهد بود. باید در نظر داشت که رشد اقتصادی پیش بینی شده برای سال آینده، نه ناشی از رشد صنعت، بلکه بیشتر مدیون صادرات مواد خام خواهد بود. به عبارت ساده تر، بعید است سرمایه گذاران بورسی در کوتاه مدت شاهد رشدی چشمگیر در بازارهای خود باشند.
نسخه اصلی این مقاله به زبان انگلیسی و در وبسایت المانیتور قابل دسترس است.
انتهای پیام