گزارش بلومبرگ از اقتصاد پسابرجام با چاشنی احتیاط ایرانیان به آینده

اکنون، دو هفته از لغو رسمی تحریم‌های اقتصادی ایران می‌گذرد و چیزی که دوباره می‌توان از فروشندگان درباره مشتریان آینده آنها شنید این است که آنها همچنان نسبت به آینده نگران و محتاط هستند.

وحید، فروشنده 37 ساله‌ای که از کودکی در مغازه پدری خود در بازار تجریش به فروش کیف و چمدان مشغول است، می‌گوید: واقعا نمی‌توانم خوش‌بین باشم، چراکه راهی طولانی در پیش داریم. هزینه‌های زندگی خیلی بالاست و تورم بسیار بالا قدرت خرید را از مردم گرفته است. برای تغییر وضع اقتصاد، هرچیزی باید سر جای خود قرار بگیرد.

اگر بخواهیم اتفاقات سال گذشته و جشن‌های خیابانی پس از امضای تفاهم‌نامه هسته‌ای میان ایران و 1+5 را با وضع موجود مقایسه کنیم، متوجه می‌شویم که این تنها یک شادی کوچک و گذرا بوده است. ایرانی‌ها می‌دانستند که قرار نیست صبح که از خواب برمی‌خیزند، شاهد رونق و شکوفایی ناگهانی باشند بلکه آنچه بر آنها روشن شد این بود که برای پیوستن دوباره کشورشان به اقتصاد جهان، راهی طولانی و دشوار در پیش خواهد بود.

20 سال زمان می خواهیم

بنابر اعلام صندوق بین‌المللی پول (IMF)، با تنگ‌تر شدن دایره تحریم‌ها علیه برنامه هسته‌ای ایران درسال 2011، اقتصاد 420 میلیارد دلاری این کشور طی دو سال معادل 9 درصد تحلیل رفت. این تحریم‌ها شامل صادرات نفت ایران به اتحادیه اروپا و انزوای کامل و قطع ارتباط ایران با بانک‌های خارجی می‌شد. همچنین، از آنجا که واردکنندگان مجبور بودند کالاهای وارداتی را از کشورهای ثالث خریداری کنند، هزینه‌های آنها به شدت افزایش یافت و تورم نیز به 45 درصد رسید.

البته قیمتها هنوز هم به صورت روزانه بالا و پایین می‌شود. اکثر بانک‌های اصلی ایران، دوباره به شبکه جهانی سوئیفت متصل شده‌اند، درحالی‌که شرکای اروپایی ایران، درحال برآورد ریسک‌های کارکردن با صنایع ایران هستند که سالهاست از استانداردهای بین‌المللی و رعایت شفافیت فاصله گرفته‌اند.
درحال حاضر وعده‌های بسیاری برای سرمایه‌گذاری ازسوی شرکت‌های خارجی، نظر کمپانی پژو-سیتروئن، دایملر و بازگشت شرکت‌های نفتی به بازار نفت ایران مطرح شده است. اما این اتفاق در حالی می‌افتد که قیمت نفت خام هم‌اکنون به یک سوم قیمتها در نوامبر 2013 یعنی زمان توافقات اولیه برای پایان دادن تحریم‌های هسته‌ای ایران رسیده است.

«نوید تمدن»، فروشنده طلا و جواهر می‌گوید: 20 سال زمان لازم است تا آنچه که طی این 4 سال ویران شده دوباره احیا کرد. دیروز قیمت طلا اندکی افت کرد اما امروز دوباره بالا رفت و این برای من یعنی حال اقتصاد همچنان خوب نیست.

طعم تلخ شکلات های گران 

 

بلومبرگ در ادامه گزارش به گشت و گذار در میان صنف شکلاتی های بازار تهران می پردازد و از قیمت گران شکلاتهای امریکایی می نویسد : در ورودی بازار تهران «سوپر شمیران»، پر از محصولات اروپایی و برندهای مواد غذایی و خوراکی‌های آمریکایی است. از سس‌های شکلاتی و میوه‌ای Hershey’s گرفته تا شکلات‌های Cadbury را می‌توان در این مغازه مشاهده کرد. اگر کمی سرتان را بچرخانید، در سمت دیگر فروشگاه، دستگاه قهوه‌ساز قرمز و زرد رنگ ایتالیایی را مشاهده می‌کنید که برای مشتریان اسپرسو سرو می‌کند.
گرچه مواد غذایی و دارو از تحریم‌ها معاف بودند، اما صنوف مرتبط با این بخش، از کارکردن با بانک‌های خارجی ناتوان بوده و قادر نبودند هزینه‌های واردات این محصولات را به‌راحتی بپردازند. به‌همین دلیل، آنها مجبور بودند این محصولات را به صور غیر رسمی و بعضا غیرقانونی وارد کنند. پوریا، فروشنده 42 ساله‌ای است که می‌گوید محصولات فروشگاه خود را از طریق ارتباطاتی که در دوبی داشته وارد می‌کرده است. 
وی در این باره می‌گوید: لغو تحریم‌ها تازه در ابتدای راه است بنابراین برای حس کردن تغییرات هنوز خیلی زود است. مسئولان هم‌اکنون درگیر خرید هواپیما و قطار هستند و باید اجازه دهیم تا آنها نخست این ماموریت‌های مهم را انجام دهند و ببینیم چه اتفاقی می‌افتد بعد راجع به کالاهایی که در مغازه خود می‌فروشم فکر کنیم. 
وی به یک بسته شکلات برند گلکسی اشاره می‌کند که روی بسته آن یک پوند معادل 1.40 دلار قیمت خورده اما در تهران 16 هزار تومان معادل 5.30 دلار به فروش می‌رسد.

گشتی در بازار خودرو

 

ایرانیان شکی ندارند که ممکن است با یکی از حساس‌ترین دوران تاریخ خود روبرو شوند. حسن روحانی، رییس‌جمهور ایران، برای ترمیم اقتصاد کشورش، به دنبال جذب سالانه 50 میلیارد دلار سرمایه‌گذاری خارجی و همین‌طور افزایش 15 درصدی درآمدهای مالیاتی دولت است.
مدیران گروه ایرباس، لوفت‌هانزا و بمباردیه، همانند نمایندگان شرکت‌های داروسازی فرانسوی، ایران را دوره کرده‌‌اند. هفته گذشته نیز شاهد گشایش نمایشگاه فروش محصولات پژو در تهران بودیم.
«پرویز کریمی»، مدیر بازاریابی شرکت خدمات کشتیرانی Blue Gulf می‌گوید: حس می‌کنم تلفنم دائم زنگ می‌خورد. تجار و بازرگانان ژاپنی، سوئیسی و انگلیسی برای ملاقات با او برنامه‌ریزی کرده‌اند.

درمان اقتصاد بیمار

برگردیم به بازار؛ جایی که فروشندگان و حجره‌داران، شاید به لزوم صبر عادت کرده باشند اما بسیاری از آنها معتقدند که زمان به نفع ایران حرکت نمی‌کند. «مهناز» یک زن خانه‌دار است که همراه با خواهرش برای خرید میوه به بازار آمده است. آنها که انتظار داشتند قیمت‌ها دوباره پایین بیاید، وقتی می‌بینند با گذشت روزها هیچ اتفاقی نیافتاده، ناامید شده‌اند. 
مهناز می‌گوید: بیماری اقتصادی ایران یک سرماخوردگی ساده نیست بلکه چیزی مثل سرطان است و به سختی می‌توان آن را درمان کرد.