دبیرکل کانون کارگزاران بورس با اعلام ایرادات حجم مبنا و دامنه نوسان و تبعات منفی صف نشینی، گفت: حذف حجم مبنا و افزایش تدریجی دامنه نوسان و حل گره معاملاتی مهمترین عناصر بورس ایران هستند.
به گزارش پایگاه خبری بورس پرس،سید روح الله میر صانعی دبیرکل کانون کارگزاران بورس اعمال همزمان قانون حجم مبنا و دامنه نوسان را عامل کاهش شدید نقد شوندگی سرمایه سهامداران دانست و به سنا گفت: روند فعلی در بلند مدت به کاهش نسبی استقلال فعالان اقتصادی در بورس منجر می شود و توسعه بازار سرمایه کشور با مشکل روبرو خواهد شد.
تفکر سنتی که مانع از توسعه بازار و منجر به صف نشینی شده
وی ادامه داد: در حال حاضر زیرساختارهای بازار سرمایه ایران محدودتر از کشورهای پیشرفته است که داد و ستد خیلی بازتر در آنها انجام می شود. برای این محدودیت یک دلیل تاریخی ابراز و تصور می شود بازار سرمایه ایران، سرمایه گذاران و سرمایه پذیران هنوز بالغ نشده اند و بازار تحلیلی و حرفه ای نشده است.
وی ادامه داد: با استناد به این دلیل، گفته می شود به عنوان متولیان بازارسرمایه باید سرمایه گذاران را از ریسک های زیاد حفظ کنیم و با ایجاد محدودیت های قانونی از افزایش خطر جلوگیری کنیم. این تفکر سنتی از ابتدای حیات بورس وجود داشته است.
میرصانعی با اشاره به اینکه به دلیل این تفکر محدودیت های قانونی بیشتر شده گفت: بر این اساس استدلال می شود، سرمایه گذاران نابالغ و غیر حرفه ای هستند و ریسک بازار زیاد است. تصور بر این است که اگر بازار باز باشد و محدودیت هایی همچون دامنه نوسان یا حجم مبنا اعمال نشود ممکن است به سرمایه گذاران آسیب هایی وارد شود. البته به مرور زمان این محدودیت ها باز تر شده، اما تا استانداردهای جهانی فاصله قابل توجه ای وجود دارد.
دبیرکل کانون کارگزاران با تاکید بر اینکه این محدودیت ها به بازار سرمایه آسیب رسانده، به پدیده صف نشینی اشاره کرد و گفت: تشکیل صف های خرید و فروش مهمترین محصول اعمال این محدودیت ها است. منظور از صف، تجمیع سفارشات خرید یا فروش در کف یا سقف قیمت است. صف نشینی آسیب زیادی به بازار سرمایه می رساند.
ایرادات و تبعات منفی صف نشینی
میرصانعی ادامه داد: با تشکیل صف، اولین خصوصیت بازار که همه به دنبال آن هستد، یعنی نقدشوندگی تهدید می شود. زمانی که صف های خرید و فروش تشکیل می شود، سرمایه گذاران به راحتی نمی توانند خرید و فروش کنند.بنابراین نقد شوندگی محدود می شود. ایراد دیگر، رسیدن به نقطه تعادل قیمت سهم است.
وی ادامه داد: محدودیت ها، فرآیند تعیین قیمت بر اساس عرضه و تقاضا را کند و بازار را فرسایشی می کند. فرض کنید خبر مثبت یا منفی در مورد یک صنعت منتشر می شود، شرایط شرکت ها با این خبر تغییر می کند. طبیعتا تاثیر این خبر باید در بازار منعکس و قیمت سهام آن شرکت ها تعدیل شود؛ اما محدودیت دامنه نوسان، فرآیند تعدیل قیمت را طولانی می کند. دامنه نوسان مانع از این می شود که سهم یا اوراق به راحتی به قیمت تعادلی خودش برسد.
وی ادامه داد: نمی توانیم جلوی حرکت بازار به سمت قیمت تعادلی را بگیریم، به هر میزان هم محدودیت اعمال شود، بازار به سمت قیمت متعادل حرکت خواهد کرد. اعمال دامنه نوسان یا سایر محدودیت های مشابه، تنها این فرایند را طولانی و فرسایشی می کند. فرآیندی که باید ظرف یک روز یا چند روز حادث شود، چند ماه زمان می برد.
این مقام مسئول افزود: صف نشینی منجر به از بین رفتن تحلیل های حرفه ای و تکنیکال در بورس می شود. در واقع در بازاری که صف های طولانی خرید و فروش وجود دارد هر فردی با تحلیل اینکه سهم شرکتی که تقاضا دارد، ارزنده است و شرکتی که در لیست فروش است، سهام خوبی ندارد، وارد بازار می شود که این تحلیل ابتدایی و غیرحرفه ای، آفت بازار سرمایه است.
میرصانعی افزود: یکی دیگر از آسیب های صف نشینی فشار زیاد آن به سامانه معاملات است. در واقع ایجاد صف های عرضه و تقاضا، سبب فشار به سامانه معاملاتی می شود. سیستم معاملات در کشورهای دیگر مشابه بورس ایران نیست.
وی افزود: از معایب دیگر صف نشینی، بی اعتمادی سرمایه گذاران است. یعنی وقتی صف وجود داشته باشد، بحث نوبت به میان می آید و در ادامه ابهاماتی همچون عدم رعایت نوبت و بی عدالتی نیز به میان می آید. این درحالی است که اگر ساختاری در بورس حکم فرما باشد که صف عرضه و تقاضا وجود نداشته باشد، این بی اعتمادی هم در ذهن سرمایه گذار به وجود نمی آید.
دبیرکل کانون کارگزاران با اشاره به موانع بین المللی شدن بازار سرمایه ایران بیان کرد: بورس های دیگر دنیا معمولا این محدودیت ها را ندارند و این شرایط برای آنها ناشناخته است. اگر ما می خواهیم سرمایه گذار خارجی جذب کنیم باید بازارمان به سمت استانداردهای بین المللی حرکت کند. به طور مثال حجم مبنا در هیچ بورسی وجود ندارد و سرمایه گذاران خارجی با این مفهوم بیگانه هستند.
بازار خود به خود به بلوغ می رسد اگر...
میرصانعی در نقد تفکر اعمال محدودیت در بازار سرمایه گفت: افرادی مخالف باز شدن محدودیت های ریز ساختارهای بازار سرمایه هستند و ادعا می کنند سرمایه گذاران ایرانی چندان آگاهی و اطلاعاتی از اقتصاد ندارند و امکان دارد برداشته شدن محدودیت ها به ضرر برخی از سرمایه گذاران تمام شود و زمانی که بازار منفی است این متغیرها به صورت ابزاری در جهت جلوگیری از کاهش بیشتر و سقوط بازار به کار می آید.
وی با بیان اینکه این توجیهات چندان قابل قبول نیست، ادامه داد: یکی از دلایلی که سرمایه گذاران به بلوغ نرسیده اند، اعمال همین محدودیت ها است. تا وقتی که ما این محدودیت ها را اعمال کنیم، سرمایه گذار چه نیازی احساس می کند که به بلوغ برسد و یا از تحلیل استفاده کند. اگر پدیده صف نشینی را در بازار نداشته باشیم، افراد برای سرمایه گذاری به سمت تحلیل های کارشناسی می روند. پیشنهادم این است که اگر این افراد، توان تحلیل ندارند به صورت مستقیم وارد بازار نشوند و از طریق صندوق های سرمایه گذاری اقدام به سرمایه گذاری کنند.
وی ادامه داد: به دلیل همین محدودیت ها، بازار و فرهنگ سرمایه داری به بلوغ نرسیده و سطح تحلیل افزایش نیافته است.اگر این محدودیت ها را کاهش دهیم، بازار خود به خود به بلوغ می رسد. سطح تحلیل ارتقاء پیدا می کند و بازار سرمایه به بلوغ خواهد رسید.
سه گامی که می تواند به توسعه بازار سرمایه ایران بینجامد
دبیرکل کانون کارگزاران بورس با اشاره به اقدامات لازم برای توسعه بازار سرمایه اظهار داشت: در گام اول باید حجم مبنا حذف شود. بازار مشابه بورس یعنی فرابورس حجم مبنا ندارد. این رویکرد نه به فرهنگ سهامداری لطمه ای وارد کرده، نه سطح تحلیل دچار خدشه شده و نه ریسک سرمایه گذاران افزایش پیدا کرده است. در فرابورس قیمتها بسیار سریعتر به تعادل می رسند و صف های خرید و فروش کمتری وجود دارد. حجم مبنا برای دوره ایی کاربرد داشت اما در حال حاضر اثربخشی خود را از دست داده است، بنابراین در گام نخست، حذف حجم مبنا ضروری به نظر می رسد.
میرصانعی ادامه داد: افزایش دامنه نوسان به صورت تدریجی گام دیگر توسعه بازار سرمایه است. دامنه نوسان می تواند هر 6 ماه یک درصد در بورس و فرابورس افزایش پیدا کند تا به سطح استانداردهای جهانی برسد.
وی افزود: گام آخر، حل موضوع گره معاملاتی است. در بورس های مختلف دنیا، حین انجام معاملات وقتی سهامی به پیک دامنه نوسان می رسد، آن نماد را به مدت کوتاهی متوقف می کنند و دقایقی بعد با یک دامنه وسیعتر، باز می شود تا صف تشکیل نشود.
به گفته وی حذف حجم مبنا و افزایش تدریجی دامنه نوسان و حل موضوع گره معاملاتی مهمترین عناصر توسعه بازار سرمایه محسوب می شوند.
درخواست از رئیس جدید
میرصانعی ابراز امیدواری کرد: حرکت بازار سرمایه ایران به سمت بازارهای پیشرفته جهانی با حذف حجم مبنا و افزایش حد نوسان با سرعت بالاتری، اتفاق می افتد و به سمت استانداردهای جهانی پیش می رود. امیدواریم استقرار رییس جدید سازمان بورس و ایجاد تغییرات مبنی بر حذف حجم مبنا و افزایش دامنه نوسانات، همچنین برنامه ریزی در رابطه با گره های معاملاتی، بازار را روانتر و نقدشوندگی آن را بیشتر کند و سبب کمرنگ شدن پدیده صف نشینی و باعث رسیدن بازار سرمایه به جایگاه واقعی خود شود.
انتهای پیام