معاون اول رییس جمهور ضمن تشریح روند کنونی دولت، اعتراضات اخیر و انتخابات، درخصوص نقش برادر خود در فساد گفت: مطمئن هستم احتمال استفاده از رانت به‌خاطر انتساب به من صفر است.
به گزارش پایگاه خبری بورس پرس،اسحاق جهانگیری درباره مسائلی همانند روند کنونی دولت، اعتراضات اخیر، انتخابات ریاست‌جمهوری، اتهامات برادر و... با فایننشال‌تایمز به گفت و گو پرداخته و توسط روزنامه شرق منتشر شده که بدین شرح است:
مهمترین دستاورد روحانی و اصلاح‌طلبان، برنامه هسته‌ای ایران بود. با مشکلاتی که آمریکا ایجاد کرده، آیا نگران نیستید اصلاحات دچار چالش جدی شود زیرا به نظر می‌رسد نشانه‌های ناامیدی زیاد شده، این مسائل و ضربه‌خوردن اصلاح‌طلبان شما را نگران نمی‌کند؟
جهانگیری: ممکن است گفته شود مردم نارضایتی‌ها و مطالباتی دارند که این مطالبات هم درست است. مردم هم در بخش اقتصادی می‌خواهند از زندگی بهتر و رفاه بیشتری برخوردار باشند، هم در زمینه مسائل فرهنگی مطالباتی دارند،در زمینه مسائل اجتماعی و مسائل سیاسی داخلی و خارجی نیز مطالباتی دارند. این مطالباتی است که مردم همه کشورها هم نسبت به حاکمیت خود دارند.
حرکت ما به سمتی است که به مطالبات مردم پاسخ دهیم. اصلاح‌طلب‌ها به صورت جدی‌تر در میان گروه‌های سیاسی خود را هم‌زبان با مردم و سعی می‌کنند مطالبات را از طریق اصلاحات پیگیری کنند.
ولی الان چالش‌های کلاسیک تبدیل به چالش‌های مدرنی شده و اینکه آیا جمهوری اسلامی قابلیت و ظرفیت تطبیق خود با این چالش‌های مدرن را دارد؟ چالش‌هایی که با جنگی که مردم با گوشت و خون سد فیزیکی دشمن شوند،فرق دارد.رسانه‌های اجتماعی وجود دارند و مرکز تحقیقات ریاست‌جمهوری در تحقیقی که در سال ٩٢ انجام داده، تقریبا نیمی از مردم اعتقاد داشتند حجاب نباید اجباری باشد. جمهوری اسلامی با ساختار سنتی خود چه مواجهه‌ای با این چالش‌های عصر جدید خواهد داشت؟
جهانگیری: انعطاف در جمهوری اسلامی بالاست. کسانی که شناخت دقیقی داشته باشند، می‌دانند که قدرت انعطاف جمهوری اسلامی به‌ویژه در مقابل مردم بالاست. حتما آن چیزی که مردم ایران بخواهند، جمهوری اسلامی سعی می‌کند گفت‌وگو کند و به نحوی مطالبات اکثر مردم ایران را تأمین کند.
اگر اکثریت مردم بخواهند حجاب اجباری نباشد؟
جهانگیری: اینکه اینجا اعلام کنیم اکثریت مردم چنین چیزی می‌خواهند، معلوم نیست. همان مرکز تحقیقات استراتژیک ریاست‌جمهوری یک نظرسنجی هم انجام داده که بیش از ٦٠ درصد مردم ایران همچنان معتقدند با اصلاحات همه مطالبات تأمین‌شدنی است یعنی مردم هیچ چیز دیگری جز روش اصلاحات برای تأمین مطالبات خود دنبال نمی‌کنند.فکر می‌کنم این روش‌هایی که تا به الان با راه‌های اصلاحات دنبال کردند، حتما به خواسته‌ها در جمهوری اسلامی می‌رسند.
من مردم عادی را می‌بینم که می‌گویند امید را کامل از دست داده‌ایم. نگران هستند و می‌گویند امکان ندارد دوباره رأی بدهیم. آیا شما نگران نیستید در انتخابات بعدی ممکن است چرخشی رخ بدهد و مجلس و ریاست‌جمهوری به سمت اصولگرایان بچرخد؟
جهانگیری: انتخابات مجلس در سال ٩٨ نزدیک است. شما خواهید دید با چه گستردگی حضور پیدا می‌کنند. بله، می‌آیند بین کاندیداهایی که هست، آن کس را که بیشتر با نظرات و مطالبات آنها همراهی دارد، انتخاب می‌کنند. البته واقعیتی که الان وجود دارد، فضای مجازی و این روش اطلاع‌رسانی جدید برای خود مسئله‌ای شده است.
من فکر می‌کنم در اعتراضات اخیر واقعیت نمود قضیه از بود آن بیشتر بود یعنی در شهری چند نفر می‌آمدند جمله‌ای می‌گفتند،ما بر اساس اطلاعاتی که به آن دسترسی پیدا کردیم یا شعاری که از سوی چند نفر داده می‌شد، در همان شهرستان مثلا یک شهرستان صد‌هزار‌نفری نهایتا ٢٠٠ نفر بودند و از همان ٢٠٠ نفر پنج یا ١٠ نفر شعاری می‌دادند که می‌شد خبر اول برخی رسانه‌های خارجی و انگار که کل مردم ایران یا اکثریتی یک چنین شعاری دادند.
به نظر می‌آید نوعی سازماندهی انجام گرفته بود که این نارضایتی‌ها را تبدیل به یک مسئله اصلی در دنیا کرده و به‌همین‌دلیل هم آمریکایی‌ها موضوع را به شورای امنیت بردند. آمریکایی‌ها خواستند بگویند خیلی مسئله بزرگی بوده است. ما که در ایران بودیم، به نظر من اتفاقاتی را که در این ایام افتاد، با اتفاقات سال ٨٨ مقایسه بکنید. اصلا مگر قابل مقایسه است؟
حالا یک بار یک اصولگرا و یک بار یک اصلاح‌طلب را انتخاب می‌کنند. این حق بزرگی است که ما باید از آن حفاظت کنیم ولی به‌عنوان یک اصلاح‌طلب من این دغدغه را نسبت به جریان اصلاح‌طلبی ندارم که بگویم که الان در حدی است که نگرانی وجود دارد،ممکن است مردم برگردند به سمت جریان اصولگرایی. ضمن آنکه من رویکرد مردم را به جریانی خارج از حاکمیت اصلا باور ندارم.
ممکن است حس بد مردم از وضع اقتصادی از میزانی که وضع بد است، بیشتر باشد. در همین نظرسنجی‌ها خیلی‌ها را دیدم که از آنها پرسیدند وضع زندگی‌ات چطور است؟ گفت بد نیست. ولی وقتی سؤال شد وضع زندگی مردم چطور است؟ گفته وضع مردم خیلی بد است. یعنی طرف وقتی درباره خود قضاوت می‌کند، می‌بیند که زندگی آن‌قدر هم که می‌گویند بد نیست، ولی متأسفانه بخشی از آن به‌دلیل این فضایی است که مخالفان دولت دامن زدند که مردم را به دولت روحانی را بدبین کنند.
فکر نکردند که اگر ادامه بدهند بالاخره به کل نظام برمی‌گردد. من در جریان همین اعتراض‌ها هم بلافاصله در جمعه‌ای که پنجشنبه اولین اعتراض در مشهد شد، در یک جمع اصلاح‌طلب سخنرانی می‌کردم و آنجا این جمله را به مخالفان دولت گفتم که اشتباه می‌کنید شما که شروع کردید دود آن به چشم خودتان می‌رود، چون در جریانات اجتماعی این‌طور نیست که شروع‌کننده همان ادامه‌دهنده و همان خاتمه‌دهنده باشد. مسائل وقتی در خیابان آمد دیگر از دست کسی که شروع می‌کند خارج می‌شود.
این شما را نگران می‌کند؟
جهانگیری: بله، حتما. مسائل اگر بخواهد در سطح خیابان تعیین تکلیف بشود حتما ما نگران هستیم و نباید بگذاریم به این مرحله برسد... .
درون حاکمیت چه کسانی مخالف سرمایه‌گذاری خارجی و موفقیت دولت روحانی هستند؟
جهانگیری: به نظر من کسی در ایران مخالف سرمایه‌گذاری خارجی نیست، سپاه هم نیست. اولا سرمایه‌گذاری خارجی سیاست کلی اعلام‌شده از سوی رهبر معظم انقلاب است. من هم به‌عنوان مسئول اقتصاد مقاومتی از مواردی که دارم پیگیری می‌کنم، جذب منابع و سرمایه خارجی است.
زمان قراردادهای نفت، تغییر جدی در جهت‌گیری‌های قراردادها انجام دادیم، بههرحال ما کشوری هستیم که نفت فقط یک موضوع اقتصادی نیست، یک موضوع سیاسی نیز هست.
وزارت نفت قراردادهای جدیدتری مطرح کرد. IPC به شرکت‌های خارجی گفت شما پول بیاورید، اینجا برداشت کنید و بعد مسئولیت بهره‌برداری با خودتان باشد که از بشکه نفتی که برداشت می‌کنید به‌ازای آن ما یک عددی به شما پرداخت کنیم. این حرف خیلی نویی است، برخی از سر دلسوزی فکر می‌کردند قرارداد خوبی نیست و باید مخالفت کنند. یک عده هم از روی لج‌بازی با دولت که چرا این دولت این طرح‌های نو را مطرح می‌کند، مخالفت کردند.
در نهایت رهبر معظم انقلاب گفتند موضوع را در ستاد اقتصاد مقاومتی تصمیم‌گیری کنید و حتی رئیس‌جمهور جلسه‌ای گذاشت و گفت مخالفان هم بیایند. بالاخره اشکالاتی که مطرح می‌شد اصلاح کردیم. بعد از اصلاحات، رئیس مجلس و دیگران هم این قراردادها را دیده و تأیید کردند. از آن تاریخ شما حرفی درباره قراردادهای نفتی نشنیدید. توتال بر مبنای همین قراردادها آمد، شرکت‌های دیگر هم برهمین مبنا خواهند آمد.
شما جریان مخالف دولت را معرفی نمی‌کنید؟ چه کسانی هستند چه کسانی مقاومت می‌کنند؟ اینها پروژه‌های ملی است.
جهانگیری: جریان مقابل دولت با این (پروژه‌های ملی) مخالفت نکردند، بعد از اینکه قرارداد نهایی شد. توتال آمد و کار را انجام می دهد. اینکه ما شرکتی داشته باشیم و بگوییم توتال نیاید و بدهید به ما، این در واقع بحث رقابت یک خرده دستوری است. اینکه رقابت باشد ولی شما همه را بدهید به ما، بله دولت زیر بار چنین کاری نمی‌رود.
دولت قدرت آن را هم دارد و می‌تواند با قدرت بایستد و از این کارها دفاع کند. من در این‌جور جاها قدرت دولت را کم نمی‌بینم. دولت در اقتصاد هر اراده‌ای کند می‌تواند آن را عملیاتی کند. حتی همین نهادهایی که گفته می‌شود اقتصاد در دست آنها است، دولت اگر بخواهد می‌تواند به آنها ندهد یعنی ما می‌توانیم بگوییم فلان شرکت سپاه در فلان کار حضور پیدا نکند.
خیلی جاها بوده که شرکت خوب کار نکرده، خلع ید کردیم. مثل برخی پروژه‌ها در بخش راه و بخش نفت. خیلی جاها هم بوده خوب کار کرده‌اند یعنی کاری که به آنها واگذار کرده‌ایم، خوب عمل کرده‌اند. همین اتوبان غرب تهران از گرمدره تا قزوین که من رفتم کلنگ زدم، آخوندی به قرارگاه خاتم‌الانبیا واگذار کرده بود .
الان یک سال نگذشته که این اتوبان تا ایستگاه قم تقریبا تکمیل شده یعنی جاهایی که به آنها پروژه واگذار کردیم، خوب کار می‌کنند. بههرحال این نهاد‌ها یک امکان و ظرفیتی دارند، ما که نمی‌توانیم بگوییم از این ظرفیت استفاده نکنیم.
درباره رأس حکومت سؤال بزرگی که در محافل عمومی مطرح می‌شود این است که ایران پس از رهبری چه خواهد شد؟ آیا بحران‌های جدی دامن‌گیر آن خواهد شد؟ با توجه به اینکه پس از امام خمینی شرایط تغییر کرده، آیا شما نگران آینده جمهوری اسلامی هستید؟
جهانگیری: حال آیت‌الله خامنه‌ای خیلی خوب است، سرحال هم هستند، به‌گونه‌ای که ما هیچ دغدغه‌ای نداریم. در زمان امام هم که مسئولان هنوز به این درجه از بلوغ سیاسی امروز نرسیده بودند،در بحث تعیین رهبر معظم انقلاب بعد از ایشان هیچ مشکلی پیش نیامد. این درجه از بلوغ در سیاست‌مداران ایران الان خیلی خوب است و در عین اینکه اختلافات را با هم گاهی خیلی تند بروز می‌دهند، ولی در تصمیم‌گیری برای مسائل مهم در وقت خود خیلی تعیین‌کننده هستند و هیچ بحرانی پیش نخواهد آمد.
آیا بازنگری قانون اساسی در دستور کار است؟ یعنی مانند آنچه اما خمینی قبل از درگذشت انجام دادند؟
جهانگیری: الان بحثی مطرح نیست، ولی قانون اساسی می‌تواند اصلاح شود. صحبتی تا این لحظه نکرده‌ایم.
حدود کار قوا باید در قانون اساسی بازنگری شود؟
جهانگیری: بعد از چندین سال که از قانون اساسی گذشته، ما در اجرا و نحوه ارتباطی که بین سه قوه است و بعضا در کار همدیگر مداخله می‌کنند، با مشکلاتی مواجه هستیم. فکر می‌کنم بعضی از قانون‌گذاری‌هایی که مجلس می‌کند دخالت آشکار در کار قوه مجریه است. اینکه مجلس بگوید قیمت بنزین را افزایش ندهید، پس قوه مجریه چه‌کاره است؟
ولی این فرایند آغاز نشده است؟
جهانگیری: قانون اساسی نیاز به اصلاحات و بازنگری دارد، بعد از یک دوره طولانی، ولی فرایند آن هنوز آغاز نشده است.
شما زمانی پل بین اصلاحات و رهبر انقلاب شدید. آیا همچنان این نقش را دارید؟ بعد از انتخابات ریاست‌جمهوری این نقش را نداشتید؟
جهانگیری: پل نشدم. بعد از درگذشت هاشمی دغدغه‌ای به وجود آمد که اصلاح‌طلبان از طریق ایشان دغدغه‌ها را به رهبر معظم انقلاب منتقل می‌کردند. الان که خاتمی با محدودیت‌هایی روبه‌رو است و اصلاح‌طلبان خود را در داخل نظام تعریف می‌کنند، من این را خدمت رهبر معظم انقلاب طرح کردم که وی در پاسخ گفتند چه کسی بهتر از خود شما. بعد از انتخابات ریاست‌جمهوری هنوز به‌طور خصوصی خدمت وی نرفته‌ام، ولی حتما می‌روم.
چرا نرفتید؟ چون شایعه شده که ارتباط شما با ایشان مشکل پیدا کرده است. همچنین شایعه شده بود که ارتباط شما با روحانی هم خراب شده است.
جهانگیری: رابطه با رهبر معظم انقلاب، رابطه بسیار خوبی است. می‌خواستم از دوران انتخابات که در آن دوران کمی از کاندیدا‌های دیگر تندتر رفتم، مقداری زمان هم بگذرد (با خنده). رابطه با روحانی هم خیلی خوب و صمیمی است و شاید در بین همه دولت‌ها بهترین رابطه بین رئیس‌جمهور و معاون اول در این دولت وجود داشته باشد.
شما در انتخابات ریاست‌جمهوری بعدی شرکت خواهید کرد؟
جهانگیری: اصلا به اینکه به‌عنوان کاندیدا شرکت کنم، حتی فکر هم نکرده‌ام.
می‌توانم از برادرتان بپرسم؟ آیا فکر می‌کنید وی در فساد نقشی داشته است؟
جهانگیری: من فقط دراین‌باره یک‌بار گفتم منتظر اعلام نظر قوه قضائیه خواهم ماند و عدم موضع‌گیری در مورد پرونده قضائی وی نشان می‌دهد من در مبارزه با فساد خیلی جدی هستم و هیچ خط قرمزی ندارم. البته وی هیچ ارتباطی با دولت نداشته و ندارد. مطمئن هستم احتمال استفاده از رانت به‌خاطر انتساب به من صفر است.
در مورد احمدی‌نژاد. نقش وی در سیاست ایران چیست و چرا به پایه‌های نظام حمله می‌کند؟ خود وی متهم به فساد است، چرا برخوردی نمی‌شود و شما فکر می‌کنید باید برخورد شود؟
جهانگیری: دیگران باید جواب بدهند. نمی‌دانم چرا جواب نمی‌دهند. من به خود اطمینان دارم. در مناظره‌ها یک برگ کاغذ سفید نشان دادم و گفتم این زندگی من است.فکر می‌کنم جنابان با سروصدا نمی‌توانند مسائل را کنار بگذارند. نمی‌شود از کنار مسائل گذشت.وی در حدی نیست که برای نظام بن‌بست ایجاد کند. برای من هم سؤال است که چرا برخورد نمی‌کنند.من طرفدار برخورد و دستگیری وی نیستم، ولی حتما باید رسیدگی و قضاوت شود. احمدی نژاد اتهاماتی را علیه مقامات رده‌بالا می‌زند. موضوع وی یک کمی پیچیده است.
انتهای پیام