به گزارش پایگاه خبری بورس پرس، اسکات پیترسون در کریستین ساینس مانیتور اعلام کرد: هر روز اخباری در مورد افزایش تنش‌ها بین آمریکا و ایران به گوش می‌رسد. دولت ترامپ با افزایش تحریم‌ها و روی آوردن به رویکردی خصمانه در حال دنبال کردن کمپین فشار حداکثری است. مقامات کاخ سفید استقرار یک ناو هواپیمابر در خلیج فارس را به عنوان هشداری جدی به ایران توصیف کرده‌اند.
با توجه به شرایط کنونی شاید تصور کنیم یک سال بعد از خروج یک‌جانبه آمریکا از توافق هسته‌ای در آستانه جنگ دیگری در خاورمیانه قرار داریم. جواد ظریف وزیر خارجه ایران وقوع جنگ بین دو کشور را پیش‌بینی نمی‌کند اما دولت ترامپ در حال آرایش گیری نظامی در منطقه است. در این بن‌بست دیپلماتیک عملیات‌های روانی اهمیت زیادی پیدا می‌کنند.
طبق توافق هسته‌ای قرار بود ایران در ازای برداشته شدن تحریم‌ها ، برنامه هسته‌ای را به مقدار قابل‌توجهی محدود کند. اما با توجه به شرایط جدید چه آینده‌ای برای این توافق می‌توان پیش‌بینی کرد؟
آیا توافق هسته‌ای در آستانه نابودی قرار دارد؟
با وجود خروج آمریکا از برجام، ایران تعهدات در قبال این توافق را حفظ کرده است. اقدامات ایران شامل حذف هزاران سانتریوفیوژ، صادرات بخش زیادی از اورانیوم غنی‌سازی شده به خارج و تغییر ساختار مهم‌ترین مراکز هسته‌ای بوده‌اند.
آژانس بین‌المللی انرژی هسته‌ای در چندین گزارش پیروی ایران از بندهای برجام را تأیید کرده اما حسن روحانی اعلام کرد ایران فروش ذخیره آب‌سنگین و اورانیوم غنی‌سازی شده را به حالت تعلیق در خواهد آورد و ایران هنوز قصد ترک کردن برجام را ندارد و طبق برجام می‌تواند مقادیر محدودی از اورانیوم غنی‌شده و آب‌سنگین را نگه‌داری کند زیرا مقادیر بزرگ می‌توانند برای ساخت سلاح‌های هسته‌ای استفاده شوند.
آمریکا چند روز پیش معافیت کشورها برای خرید اورانیوم اضافی ایران را لغو کرده بود. در نتیجه کار ایران برای پیروزی از این بند توافق دشوار شد.
روحانی ۶۰ روز به قدرت‌های اروپایی، روسیه و چین وقت داده در مقابل فشار آمریکا مقاومت و تضمین کنند که ایران مزایای وعده داده شده در توافق را دریافت کند. در غیر این صورت ایران غنی‌سازی در سطوح بیشتر را آغاز می‌کند و دوباره تأسیسات هسته‌ای را گسترش می‌دهد. در صورت عملی شدن این تهدیدات عملاً شاهد فروپاشی برجام خواهیم بود.
ایران مسیری را پیش روی دنیا قرار داده که به تدریج به تشدید تنش‌ها منجر خواهد شد. اما تحلیلگران اشاره می‌کنند که اقدامات ایران در چارچوب برجام است و امکان بازگشت شرایط به وضعیت عادی وجود دارد.
گروه بین‌المللی بحران در ارتباط با تصمیم ایران اعلام کرد: ایران تصمیم گرفت در پاسخ به کمپین فشار حداکثری آمریکا حداقل اقدامات تلافی جویانه را انجام دهد. در صورتی که آمریکا در ماه‌های بعد فشارها را افزایش دهد ممکن است توافق برجام با سرعت بیشتری زوال پیدا کند.
آیا تحریم‌ها و فشارهای آمریکا در حال جواب دادن هستند؟
دونالد ترامپ اعلام کرد: این توافق بد قابل اصلاح نیست و تحریم‌های جدیدی را در سالگرد خروج آمریکا از برجام علیه ایران اعمال کرد. آمریکا ماه گذشته گام‌هایی را برای صفر کردن صادرات نفت ایران و تهدید متحدان و دشمنان برای قطع روابط تجاری با ایران برداشت. فشار را بر روی ایران ده برابر کرده‌ایم. آمریکا سپاه را در فهرست سازمان‌های تروریستی قرار داد.
طبق گزارش صندوق بین‌المللی پول، اقتصاد ایران در رکود بدی قرار دارد و تخمین زده شده که تولید ناخالص ملی سال جاری ۶ درصد کاهش پیدا کند در حالی که سال ۲۰۱۸ نیز ۴ درصد کوچک‌تر شده بود.
بنابر اعلام آمریکا تا زمانی که ایران تغییری اساسی اعمال نکند، تحریم‌ها را افزایش خواهد داد. این تحریم‌ها اثرات مخربی همچون چهار برابر شدن تورم، سقوط ارزش پول ملی و فرار سرمایه‌گذاران خارجی داشته‌اند. اما ایران هنوز در حال دنبال کردن سیاست‌های گذشته است.
یک کارشناس اندیشکده علوم و امور بین‌الملل در دانشگاه هاروارد گفت: ایران به هیچ لحاظی رفتار را تغییر نداده است.
وی به طور ویژه به ادامه نقش ایران در تنش‌های منطقه‌ای، کار کردن بر روی موشک‌های بالستیک و عقب‌نشینی از برخی جنبه‌های توافق هسته‌ای در روزهای اخیر اشاره کرد و گفت: فشارهای آمریکا نتیجه‌ای معکوس داشته‌اند و در حال افراطی کردن ایران هستند.
تحلیلی از ضرب الاجل ایران و استقرار رزم‌ناوهای آمریکا
اروپایی ها در موقعیت دشواری بین تلاش آمریکا برای نابود کردن اقتصاد ایران و درخواست تهران برای بهره‌برداری از توافق هسته‌ای قرار گرفته‌اند.
اتحادیه اروپا اولتیماتوم ایران را رد کرد و خواستار پرهیز از اقدامات تنش‌زا شد و از بازگشت تحریم‌های آمریکا نیز ابراز تأسف کرد. اما ایران نگاه بدبینانه‌ای نسبت به اتحادیه اروپا دارد. آن‌ها وعده داده بودند که سازوکار مالی جدیدی را در ماه ژانویه راه‌اندازی کنند که مبادله مواد غذایی و دارویی را برای ایران امکان‌پذیر کند. قرار بود این سازوکار به تهران در دور زدن تحریم‌های آمریکا کمک کند.
شورای امنیت ملی آمریکا اعلام کرد: در پاسخ به اقدامات تنش‌زای ایران ناو هواپیمابر لینکلن را به خلیج فارس می‌فرستد. مطابق با اطلاعات جمع‌آوری شده توسط سرویس‌های اطلاعاتی، نیروهای نیابتی ایران تهدیداتی برای سربازان آمریکا در منطقه ایجاد کرده‌اند و ایران در حال انتقال موشک‌ها در خلیج فارس است.
البته قرار بود ناو هواپیمابر آمریکا یک ماه قبل مطابق با مأموریت عادی به سمت خاورمیانه حرکت کند. مطابق با گزارش رسانه‌های اسرائیل، یک تیم اسرائیلی دو هفته قبل اطلاعات جدید در مورد تحرکات اخیر ایران را در اختیار مقامات آمریکایی قرار داده بود. در این جلسه مأموران سازمان موساد چندین سناریو برای نقشه‌های ایران مطرح کردند.
ایران این تهدیدات را جنگ روانی آمریکا نامید. اما مایک پمپئو سفر غیرمنتظره‌ای به عراق داشت تا گزارشی در مورد تهدیدات شبه‌نظامی‌های شیعه برای سربازان آمریکایی ارائه کند. وی هشدار داد آمریکا پاسخ قاطعی به هرگونه حملات احتمالی خواهد داد.
انتهای پیام