به گزارش پایگاه خبری بورس پرس، کاظم غریب‌آبادی درخصوص اقدامات هسته ای ایران به گفت و گو با خبرآنلاین پرداخت که بدین شرح است:

آیا اروپائی ها در آژانس برخلاف تعهدات درخواستی از ایران داشتند یا اینکه گزارش اخیر آژانس به مذاق آنها خوش نیامد و متقابلا، تروئیکای اروپا هم بیانیه ای صادر کرد که ایران به تعهدات عمل نکرده و خواستار اجرای کامل برجام از سوی ایران شد؟

غریب آبادی: مواضع ایران در نشست های فصلی شورای حکام درخصوص برجام و موضوعات پادمانی عموما با توجه به سه معیار تنظیم می شود: گزارشات مدیرکل آژانس، وضعیت اجرای تعهدات طرف های مقابل، مواضع کشورها در نشست شورا.

از آنجا که موضوع اجلاس درخصوص ایران است عموما به عنوان آخرین سخنران به تشریح مواضع می پردازیم تا در صورت لزوم به مطالب مطروحه از سوی کشورها نیز واکنش لازم داده شود. سه کشور اروپایی سخنرانی مشترک را به عنوان دومین سخنرانی نشست ارائه کردند نه بعد از سخنرانی ایران. گزارشات مدیرکل در مورد برجام، تحلیلی و ارزیابی وضعیت نیستند بلکه صرفا واقعیت های فنی در صحنه را برابر مفاد برجام منعکس می کنند.

اصولا آژانس چنین مسئولیتی ندارد. سه کشور اروپایی هم در راستای مواضع یکسال گذشته ضمن ابراز تاسف از خروج آمریکا از توافق هسته ای و تحمیل مجدد تحریم ها، بر تعهد بر حفظ و اجرای کامل برجام تاکید و اظهار داشتند تمامی تحریم ها علیه ایران را برداشته اند و حتی تلاش های اضافی نیز مانند ایجاد اینستکس را انجام دادند. همچنین فهرست بالایی از انتقادات و نگرانی ها را در مورد اقدامات کاهش تعهدات برجامی ایران مطرح کردند و از ایران خواستند به اجرای کامل برجام برگردد.

تقریبا، تمامی این محورها با اشکالات جدی مواجه است. چالش های جدی که برجام امروزه مواجه است، ابتدا حاصل خروج یکجانبه و غیرقانونی آمریکا از این توافق و اعمال مجدد تحریم ها و سپس بی اقدامی اروپایی ها برای جبران این وضعیت است در حالی که ایران حتی برای یکسال پس از خروج آمریکا نیز به تمامی تعهدات بطور کامل و موثر پایبند بود.

اروپایی ها از خروج آمریکا ابراز تاسف می کنند و به همین موضع کلامی بسنده می کنند اما نوبت به ایران که می رسد از اقدامات جبرانی ایران که منطبق با مفاد برجام است، ابراز نگرانی جدی می کنند. اروپایی ها عملا در طول دو سال و نیم گذشته اقدام عملی خاصی را در جهت اجرای تعهدات در دو حوزه رفع تحریم ها و همکاری های صلح آمیز هسته ای با ایران انجام ندادند.

رفع تحریم روی کاغذ طبیعتا هدف برجام و ایران نبوده است.در برجام درکنار رفع تحریم ها، مقوله ای نیز به نام آثار رفع تحریم در حوزه های مختلف وجود دارد، یعنی اینکه ایران باید عملا این آثار را ببیند. در مورد اینستکس هم می دانند عملا ابزار موثری نبوده است. از این رو، لازم است این واقعیت ها هم به اروپایی ها گوشزد شود و هم به اطلاع اعضای آژانس و شورای حکام برسد. کاری که البته همواره در سطوح و مناسبت های مختلف انجام می شود. اگر آنها خواهان برگشت پذیری اقدامات جبرانی ایران هستند حتما به تعهدات از طریق اعاده توازن به برجام و رفع تحریم ها عمل کنند.

تزریق گاز به سانتریفیوژها به چه معنا است آیا علت واکنش تند تروئیکای اروپایی این است؟

غریب آبادی: تزریق گاز هگزافلوراید اورانیوم یا یو.اف.6 به سانتریفیوژ، آخرین مرحله برای آغاز غنی سازی و جداسازی اورانیوم 238 از اورانیوم 235 است. از این منظر در نطنز علاوه بر سانتریفیوژهای نسل یک، زنجیره 174 تایی از سانتریفیوژهای جدید آی.آر.ام دو نیز به غنی سازی خواهد پرداخت. سه کشور اروپایی مواضع را درخصوص توسعه ماشین های جدید قبلا هم اعلام کرده بودند.

در مقابل ایران نیز همواره گفته مادامی که برجام با رفع تحریم ها و بهره مندی ایران از منافع آن به مسیر صحیح بازنگردد، ایران نیز نمی تواند گام های کاهش تعهدات را متوقف کند. اصولا، اجرای یکجانبه برجام و صرفا با هزینه ایران نه منطقی است و نه عملی.

آیا ممکن است شورای حکام مجددا پرونده ایران را به دلیل عدم اجرای تعهدات برجامی به شورای امنیت ارسال کند؟  

غریب آبادی: برجام و اختلافات در مورد اجرای آن ساز و کار رسیدگی خاص خود را دارد که همان کمیسیون مشترک برجام است. برای شورای حکام در این زمینه مسئولیتی پیش بینی نشده است.  

در رسانه ها گفته شده ترامپ در جلسه هفته گذشته کاخ سفید به گزارش اخیر آژانس استناد کرده و خواهان بررسی گزینه های حمله به تاسیسات هسته ای ایران شده است؟

غریب آبادی: این مباحث بیشتر عملیات روانی است. ایران از درگیری استقبال نمی کند و آغازگر هیچ درگیری نیز نخواهد بود اما به خوبی می داند چگونه از منافع دفاع کند. آمریکا می داند که در صورت ارتکاب هرگونه اقدام اشتباهی در این زمینه، واکنش ایران بسیار قاطعانه خواهد بود ضمن اینکه دیگر لازم نیست کسی نگران ایمنی بازرسان و تداوم بازرسی ها شود! اینکه آژانس میزان ذخایر اورانیوم ایران را اعلام کند و برخی ها سر و صدا راه بیندازند که دوازده برابر میزان مقرر در برجام شده و به اصطلاح ابراز نگرانی اشاعه ای کنند، موضعی نخ نما است.

اگر آمریکا نگران این اقدامات ایران بود چرا از برجام خارج شد؟! نمی توانید هم از یک توافق خارج شوید و انواع اقدامات غیرقانونی و ظالمانه را هم انجام دهید و همزمان از ایران انتظار داشته باشید که به اجرای تعهدات ادامه دهد.

ایران قبل از برجام سه برابر میزان فعلی و حدود 36 برابر میزان مقرر در برجام اورانیوم غنی شده داشت ولی هیچگاه از فعالیت های صلح آمیز منحرف نشد. واقعا مضحک است کشوری مثل آمریکا که هزاران کلاهک هسته ای دارد، سلاح های هسته ای را اشاعه داده آن را علیه مردم بی گناه ژاپن بکار برده و از حامیان ویژه رژیم صهیونیستی است که عضو معاعده عدم اشاعه نیست و انواع سلاح های کشتارجمعی را توسعه داده در مورد ایران که کاملا به تعهدات پایبند است و گزارشات مکرر آژانس نیز موید عدم انحراف در برنامه هسته ای آن است، ابراز نگرانی اشاعه ای کند.

طبق گزارش اخیر آژانس، فعالیت های غنی سازی در نطنز و فردو از جمله با ماشین های جدید و غنی سازی تا 4.5 درصد و فراتر از 3.67 درصد مقرر در برجام همچنان ادامه دارد. گزارش به تصمیم اخیر ایران برای انتقال سانتریفیوژهای تحقیق و توسعه نسل جدید به زیر زمین در نطنز اشاره و اعلام کرده ایران در این راستا الزامات پادمانی را در نظر خواهد گرفت. این الزامات پادمانی به چه معنا است؟

غریب آبادی: بالاخره اگر تعهدات ناشی از برجام و پروتکل الحاقی که در اثر آن و بطور داوطلبانه و موقت اجراء می شود هم در برخی موارد کنار گذاشته شوند، تعهدات پادمانی وجود دارند. در این مورد خاص هم طبق موافقت نامه جامع پادمان از جمله تزریق گاز به سانتریفیوژها باید از قبل به اطلاع آژانس برسد. ایران شفاف ترین کشور در فعالیت های هسته ای است. بیش از یک پنجم کل بازرسی های آژانس در سطح جهان را پذیرا هستیم. به دلیل این سطح از همکاری و شفافیت است که اظهارات برخی کشورها را صادقانه تلقی نمی کنیم.

نتیجه بازدید آژانس از برخی اماکن که در جریان سفر مدیرکل به تهران تفاهم شد، چی شد؟

غریب آبادی: آژانس از دو مکان مورد نظر حدود دو ماه قبل بازدید کرد و نمونه‌برداری انجام شد. همانگونه که توسط مقامات آژانس هم اعلام شد، تجزیه و تحلیل نمونه‌ها چندین‌ماه به طول خواهد انجامید.

موضع ایران در آژانس بین المللی انرژی اتمی نسبت به هسته ای شدن امارات و عربستان چیست. آیا تلاشی در این باره صورت گرفته است؟ و اینکه آیا آژانس در آینده محدودیت هایی برای این دو کشور در نظر می گیرد؟ عادل الجبیر گفته سلاح اتمی حق ما است.

غریب آبادی: عربستان هنوز دارای پروتکل مقادیر کوچک است که اجازه پذیرش بازرسان آژانس را نمی دهد. این بدین مفهوم است که سعودی هنوز ابتدایی ترین تعهدات پادمانی را هم نپذیرفته است. البته برنامه هسته ای سعودی در ابتدای راه است اما مقامات آن در چندین نوبت جهت کسب و تولید سلاح هسته ای به بهانه های مختلف تصریح کردند. این مهم نیست که سعودی در چه مرحله ای از برنامه هسته ای قرار دارد.

اینکه چنین کشوری به خود اجازه می دهد از تسلیح به چنین سلاحی صحبت کند حاکی از نیات و برنامه مخفی آنها دارد. از سوی دیگر، امارات نیز با وجود اینکه موافقت نامه پادمان و پروتکل الحاقی را دارا است اما همچنان پروتکل مقادیر کوچک را نیز دارد که می تواند متعاقبا از آن برای توقف تعهدات تحت شرایط خاصی سوءاستفاده کند. مکررا این موضوع را طی یکسال گذشته در نشست های مختلف آژانس برجسته کردیم و خرسندیم که این موضوع الان در کانون توجهات قرار گرفته است.

مدیرکل آژانس اخیرا با کشورهایی که دارای پروتکل مقادیر کوچک هستند، نامه نگاری رسمی کرده و از آنها خواسته تا این پروتکل را رسما لغو کنند تا به آژانس اجازه دهد که فعالیت ها را بدون محدودیت انجام دهد. ایران تحولات مربوطه را از نزدیک رصد و متناسب با آن اقدام لازم را به عمل خواهد آورد. از حق کشورها برای استفاده صلح آمیز از انرژی هسته ای حمایت می کنیم اما هر کشوری که چنین قصدی دارد باید شفافیت لازم را در فعالیت ها داشته باشد و تعهدات پادمانی آژانس و بازرسان آن را هم بپذیرد.

ایران برای خرابکاری در تاسیسات نطنز چه اقداماتی در آژانس انجام داده است. آیا این اقدامات به جایی رسیده است؟

غریب آبادی: بصورت شفاهی و کلی مدیرکل آژانس را در جریان موضوع قرار داریم. برای پیگیری حقوقی نیاز به تدوین گزارش و جمع‌بندی نهایی این حادثه است که مراحل را طی می‌کند. بطور همزمان ایران اقدامات مختلفی را برای ارتقای مداوم امنیت تاسیسات هسته ای و ایمنی کارکنان آنها و محیط و همچنین اقدام متناسب علیه مسببان این حادثه اتخاذ می کند.

این قبیل اقدامات موجب توقف و یا به عقب راندن برنامه صلح آمیز هسته ای نمی شود بلکه موجب توسعه و سرعت بیشتر آن می شود همانند چند اقدام مهمی که بعد از این حادثه در پیش گرفته شده و برخی از آنها عملیاتی شده یا در حال اجرا است. در چنین وضعیتی هیچ کسی حق ندارد تعهدات ایران را به رخ بکشد موضوعات مرتبط با امنیت و منافع ملی در بالاترین اولویت قرار دارند.

تلگرام اصلی بورس پرس : t.me/boursepressir

انتهای پیام