تحلیلی از عوامل جذب سرمایه‌گذار خارجی و دلایل شکست ایران + تجربه مالزی

به گزارش پایگاه خبری بورس پرس،فریال مستوفی با انتشار مطلبی درباره سرمایه‌گذاری خارجی و عوامل اثرگذار بر آن در دنیای اقتصاد اعلام کرد: با توجه به توسعه اقتصاد جهانی و افزایش روابط تجاری طی دو دهه اخیر،جریان سرمایه‌گذاری خارجی در دنیا با سرعت بسیاری رشد کرد و در کشورهای در حال توسعه در راستای توسعه زیر‌ساخت‌ها و جذاب کردن بازار داخلی برای سرمایه‌گذاران خارجی با سرعت بیشتری افزایش یافته است.

اما درخصوص آمار سازمان صنعت مبنی بر رشد جذب سرمایه خارجی در ۹‌ ماهه ۹۹ عوامل مختلفی را باید در نظر گرفت. بحث صدور مجوز با سرمایه‌گذاری به معنای عملیاتی، دو موضوع متفاوت هستند. به‌عنوان نمونه در منطقه آزاد اروند مجوز رسمی سرمایه‌گذاری خارجی ۳۰۰ میلیون دلاری صادر شده اما باید دید چه مقدار از این مجوز سرمایه‌گذاری عملیاتی می‌شود؟

در این خصوص پیشنهاد می‌شود مراجع آماری علاوه بر اعلام مجوزهای سرمایه‌گذاری صادر شده، آمار طرح های عملیاتی شده را نیز منتشر کنند تا مشخص شود دقیقا چه میزان از مجوزهای صادر شده به‌طور عینی در قالب طرح سرمایه‌گذاری تعریف شده به مرحله اجرا در آمده است. انتشار این آمار موجب ترغیب سایر سرمایه‌گذاران هم می‌ شود.

حمایت از حضور و فعالیت سرمایه‌گذاران خارجی از مهم‌ترین شاخص‌ها و اولویت‌ها در امر جذب سرمایه‌گذاری است. موضوع مهمی که باید بستر آن مهیا شود تامین امنیت سرمایه‌گذاری و کنترل ریسک است.  موضوع دیگر اجرای پنجره واحد و آنلاین کردن روند صدور مجوز و کاهش تشریفات اداری برای صدور مجوز سرمایه‌گذاری است.

از مرحله اخذ مجوز سرمایه‌گذاری خارجی تا ساخت و بهره‌برداری که شامل فرآیندهای اداری نیز می‌شود در بهترین حالت بین ۹ ماه تا ۳ سال طول می‌کشد. حال چگونه طی ۹ ماه بیش از ۳. ‌۴ میلیارد دلار سرمایه‌گذاری مصوب و عملیاتی خواهد شد؟

نکته حائز اهمیت دیگر بحث عدم ثبات قوانین و همچنین عدم اجرای صحیح و عادلانه آن است و این موضوع یکی از زیر‌شاخص‌های مهم در گزارش‌های بین‌المللی درخصوص سهولت کسب‌و‌کار است که از دید سرمایه‌گذاران شاخص مهمی برای تصمیم‌گیری سرمایه‌گذاری محسوب می‌شود. 

عدم شفافیت در سیستم نقل و انتقال بانکی، سخت بودن یا عدم امکان افتتاح حساب بانکی برای خارجیان از دیگر موانعی است که نیازمند اصلاح است. ارتباط ضعیف با نهادهای معتبر بین‌المللی‌هم بر امر جذب سرمایه‌گذاری موثر است.

عدم اجرای دقیق اصول حاکمیت شرکتی، عدم اجرای استانداردهای بین‌المللی گزارشگری مالی و حسابرسی مستقل، نبود ابزاری برای پوشش ریسک نوسان نرخ ارز، محدودیت در خروج سرمایه توسط سرمایه‌گذار خارجی از جمله مهم‌ترین مشکلاتی است که باعث شده،ایران به‌رغم برخورداری از ظرفیت‌های فراوان نتواند درخصوص جذب سرمایه‌گذاری کارنامه خوبی داشته باشد.

در این راستا استفاده از تجربه کشورهای موفق و تطبیق با وضعیت داخلی ایران می‌تواند قدم خوبی در راه جذب سرمایه‌گذاری باشد. با نگاهی به کشورهایی که در امر سرمایه‌گذاری موفق عمل کردند یک عامل مشترک وجود دارد و آن حمایت از سرمایه‌های خارجی و سرمایه‌داران است که از طریق افزایش امنیت سرمایه‌گذاری انجام شده است.

در جذابیت سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی، عوامل مختلفی می‌تواند در انتخاب بازار برای سرمایه‌گذاری دخیل باشند که لزوما اقتصادی نیستند و وضعیت سیاسی،اجتماعی ،منابع طبیعی و زیرساخت‌های حمل و نقلی را هم در بر می‌گیرد. از جمله این عوامل می‌توان به سطح فناوری در فرآیند تولید، میزبان سرمایه، سطح تحصیلات نیروی کار در کشور میزبان و سطح توسعه‌یافتگی بخش مالی و سازمانی اشاره کرد.

تجربه مالزی برای جذب سرمایه‌گذار

به‌عنوان نمونه دولت مالزی در تنظیم بودجه ۲۰۲۱ مشوق‌هایی برای جذب سرمایه‌گذاری پیش‌بینی کرده کرده است.

- اختصاص یک میلیارد رینگیت به‌عنوان بسته تشویقی برای ترغیب شرکت‌ها به سرمایه‌گذاری در بخش‌هایی با فناوری با ارزش‌افزوده بالا

- ایجاد صندوقی با بودجه ۵۰۰ میلیون رینگیت توسط بانک مرکزی تحت عنوان "صندوق حمایت از فناوری‌های بالا "برای کمک به شرکت‌هایی که محصولاتی با فناوری پیشرفته تولید می‌کنند.

- اختصاص مبلغ ۴ میلیارد رینگیت توسط بانک Pembangunan مالزی برای اجرای طرح ملی توسعه زنجیره تامین و تولید داخلی‌

- تخصیص ۵۰۰ میلیون رینگیت به کارآفرینان بومی ‌برای مشارکت در بخش‌های زیربنایی اقتصادی

- پایین آوردن نرخ مالیات بر درآمد از صفر تا ۱۵ درصد برای تولیدات و خدمات با کیفیت بالا برای تبدیل مالزی به قطب تولید و خدمات منطقه‌ای

- تمدید نرخ مالیات ترجیحی تا سال ۲۰۲۲ برای شرکت‌های تولیدی خدمات ویژه با فناوریی بالا، تحقیق و توسعه و خدمات مرتبط با پزشکی

ممکن است آمار جذب سرمایه‌گذاری به‌طور مقطعی و با توجه به یکسری از متغیرها شیب صعودی داشته باشد ولی آنچه مهم است روند جذب سرمایه‌گذاری در بازه چند ساله است که با ملاحظه اعداد و ارقام موجود ملاحظه می‌شود که میزان سرمایه‌گذاری‌های جذب شده بسیار ناچیز بوده و در مقایسه با میزان سرمایه‌گذاری‌های صورت گرفته در حوزه‌های مختلف اقتصادی در کشورهای همسایه،ایران تقریبا حرفی برای گفتن ندارد.

این موضوع نیازمند بررسی جدی برای تبیین نقشه راه جذب سرمایه‌گذاری و ایجاد بسترهای مورد نیاز است. باید بازنگری شود که چرا ایران نتوانسته در این خصوص موفق عمل کند. در این راستا همکاری بخش خصوصی و حمایت دولت در کنار هم لازم است و موضوعی نیست که به تنهایی توسط دولت یا بخش خصوصی انجام شود و نیازمند همکاری سازمان‌های مختلف است.

تلگرام اصلی بورس پرس : t.me/boursepressir

انتهای پیام