وی وابستگی ایجاد شده به تلگرام را یک ضعف دانست و افزود: اگر تلگرام به هر دلیل محدود شود، ما تنها یک ابزار اطلاع‌رسانی را از دست نمی‌دهیم، ابزار مربوط به تجارت‌های خانگی، تبلیغات دیجیتال، ابزار رسانه و اطلاع‌رسانی را از دست می‌دهیم. در ایران حداقل ۴۰ میلیون نفر از این پیام‌رسان استفاده می‌کنند بنابراین علاوه بر پیام‌رسانی، همه کسانی که در کسب‌وکار و یا به عنوان اطلاع‌رسانی به مخاطبان از این فضا استفاده می‌کنند، آسیب می‌بینند و این باعث ایجاد یک نارضایتی در فضای مجازی می‌شود.
اگر تلگرام نه، پس چه؟
این کارشناس حوزه فناوری اطلاعات با اشاره به عدم توانایی رقابت پیام‌رسان‌های داخلی ادامه داد: در نگاه اول می‌توان گفت افراد از این فضا استفاده نکنند. اما وقتی عمده مشتریان در تلگرام هستند، اگر از تلگرام برای خرید محصولات خانگی استفاده نکنیم از کجا استفاده کنیم؟ وقتی کانال‌های چندمیلیونی در تلگرام وجود دارد و می‌توان با قیمت خوب تبلیغات کسب‌وکار را کرد، اگر این فضا نباشد، باید رفت جای دیگر با هزینه چندبرابر و برد کمتر تبلیغ کرد. تصمیم‌گیری‌های کلانی که انجام دادیم این وابستگی شدید را به وجود آورده و در کنار آن نگذاشتیم پیام‌رسان‌های دیگر هم رشد کنند.
محمدی با بیان اینکه زور ما به پیام‌رسان خارجی نمی‌رسد و آنها هر سرویسی ارائه می‌دهند، اما زور به سرویس‌دهنده داخلی از پیام‌رسان گرفته تا سایر کسب‌وکارها می‌رسد، اظهار ذاشت: ما شرایط را برای آنها سخت می‌کنیم و این باعث می‌شود کسب‌وکار داخلی نتواند با آنها رقابت کند. ما علاوه بر اینکه همه کارها را به سمت پیام‌رسان خارجی سوق دادیم، نگذاشتیم پیام‌رسان‌های داخلی هم رشد کنند. به همین دلیل است که فیلتر تلگرام باعث مشکل می‌شود و آمارهای مختلف از سازمان نظام صنفی رایانه‌ای، اتاق بازرگانی تهران، معاونت رسانه‌های دیجیتال ارشاد از مشکلات مختلف کسب‌وکارها می‌گویند و در شرایطی که ایجاد یک شغل یک وظیفه خطیر ملی است، صحبت از حذف شدن حداقل چند ۱۰ هزار شغل می‌کنیم.
وی با اشاره به مشکل دیگر فیلترینگ گفت: ما چند شبکه انتقال محتوا داریم که بار اساسی ترافیک اینترنت روی دوش آنهاست. آمارها نشان می‌دهد ترافیک در روزهای فیلترینگ کاهش زیاد و میزان بازدید مطالب به دلیل اختلالات افت شدیدی داشته اما امروز علی‌رغم اینکه فیلتر تلگرام باز نشده، بازدیدهای کانال‌های تلگرامی به حد قبلی برگشته است. یعنی مردمی که تا دیروز نمی‌دانستند فیلترشکن چیست، امروز یاد گرفتند. اگر قبلا روی ۱۰۰ هزار دستگاه فیلترشکن وجود داشت، با این سیاست فیلترشکن را روی ۴۰ میلیون دستگاه بردیم. بنابراین علی‌رغم همه اتفاقاتی که برای کسب‌وکارها افتاده، دسترسی به مطالب نامناسب را برای افراد باز کردیم.
ادامه داشتن فیلترینگ مساوی تلگرام + فیلترشکن
عضو کمیته راهبری مرکز نوآوری ICT دانشگاه شریف در پاسخ به اینکه آیا پیام‌رسان‌های داخلی قابلیت رقابت با تلگرام را دارند، گفت: اگر فیلترینگ تلگرام هم‌چنان ادامه داشته باشد اولین گزینه در شرایط فعلی که جایگزین مناسبی وجود ندارد، تلگرام به علاوه فیلترشکن است که اکنون هم این اتفاق افتاده است. دوم اینکه کسب‌وکارهای ما به خصوص آنهایی که بالغ‌ترند، یاد گرفتند با ایجاد اپلیکیشن‌های تلفن همراه و وب‌سایت‌ها، باید کمی از وابستگی کسب‌وکار به تلگرام کم کنند که این اتفاق مبارکی است، اما باید توجه کرد در فضایی که ایجاد کسب‌وکار این‌قدر مشکل است و ما به دلیل فعال نبودن بخش خصوصی ناشی از وضعیت بد اقتصادی مشکل سرمایه‌گذاری داریم، چه تعدادی می‌توانند به سمت ایجاد وب‌سایت و اپلیکیشن و کارهای سازمانی بروند؟
محمدی تاکید کرد: کسب‌وکارهای خانگی و کوچک که به صورت تک‌نفره و بدون آگاهی زیاد از فناوری رونقی به فعالیت خانگی سنتی می‌دهند، نیاز دارند جایگزین دیگری پیدا کنند. آنها یا باید از فیلترشکن استفاده کنند یا سراغ پیام‌رسان دیگری بروند که چون داخلی‌ها آماده نیستند، سراغ پیام‌رسان‌های خارجی می‌روند. بنابراین اینکه بگوییم اگر تلگرام را فیلتر کنیم همه کسب‌وکارها به سمت راه‌های جایگزین می‌روند درست نیست. خصوصا کسب‌وکارهای خانگی که اصلا این ظرفیت و توانمندی را ندارند.
وی درخصوص راهکار مناسب برای تشویق به استفاده از پیام‌رسان‌های داخلی گفت: اگر بخواهیم این اتفاق بیفتد باید در سیاست‌گذاری‌های کلان، کاری کنیم که در کوتاه‌مدت هم انجام نمی‌شود. در میان یا بلندمدت زیرساخت‌های مناسبی را آماده کنیم که اگر تلگرامی نبود جایگزینی داشته باشند. به عنوان مثال پلت‌فرم‌های دیجیتال بازاریابی، اطلاع‌رسانی داخلی، بازارچه‌ها را داشته باشیم. در آن صورت کسب‌وکارهای پلت‌فرمی رشد بیشتری کنند و همه اینها از وابستگی به تلگرام هم می‌کاهد. اگر کنار فیلترینگ، سیاست‌های درستی نباشد به بحران تبدیل می‌شود اما اگر سیاست‌های درستی باشد که به خصوص بتوانیم کسب‌وکارهای پلت‌فرمی را رشد دهیم، توفیق اجباری می‌شود.
کسب‌وکارهای مجازی در حال مرگ
این کارشناس حوزه فناوری اطلاعات با بیان اینکه اگر فیلترینگ ادامه داشته باشد، به ضرر است چون نهایتا فیلترشکن اضافه می‌شود، گفت: اکنون چند۱۰هزار کسب‌وکار در حال مرگ‌اند. اگر ما فیلترینگ را برنداریم باید یک جایگزین داشته باشیم و جایگزین یک‌روزه و یک‌هفته‌ای به وجود نمی‌آید، بنابراین ما باید فیلترینگ را باز کنیم تا کسب‌وکارها به فعالیت ادامه دهند و در کنار آن یک برنامه جدی میان‌مدت برای رشد و توسعه پلت‌فرم‌ها داشته باشیم و پلت‌فرم‌های تخصصی برای کسب‌وکارها ایجاد کنیم تا جایگزینی برای تلگرام وجود داشته باشد.
محمدی درباره احتمال جایگزینی دیگر پیام‌رسان‌های خارجی نیز گفت: مثلا اگر بگوییم واتس‌اپ به هر دلیلی خوب است که جایگزین تلگرام شود، این پیام‌رسان قابلیت کانال ندارد در نتیجه بسیاری از کسب‌وکارها که به دلیل وجود ابزاری مانند کانال سراغ تلگرام رفتند، به واتس‌اپ مهاجرت نمی‌کنند. بنابراین تنها بحث پیام‌رسانی نیست که کاربران بخواهند مهاجرت کنند. زمانی که تلگرام تبدیل به پلت‌فرم کسب‌وکار شده، باید ابزار کسب‌وکار روی یک پیام‌رسان دیگر وجود داشته باشد که کاربر رغبت به مهاجرت کند.
وی درباره قابلیت جایگزینی پیام‌رسان‌های داخلی گفت: از لحاظ فنی دچار مشکل هستیم که فقط هم پیام‌رسان‌ها نیستند. زیرساخت‌های ابری مناسبی وجود ندارد و هر کسب‌وکار مجبور است به جای اینکه روی کسب‌وکار اصلی خود کار کند، چندین برابر زمان وقت بگذارد که زیرساخت‌های مورد نیاز را ایجاد کند که به کیفیت لازم هم نمی‌رسد. در حال حاضر هیچ کسب‌وکاری وجود ندارد که از لحاظ فنی و زیرساختی تحت فشار بتواند عملکرد خوبی ارائه دهد. حتی یک فروشگاه بزرگ اینترنتی که از زیرساخت داخلی هم استفاده نمی‌کند و سرمایه زیادی دارد، در روز جمعه سیاه تحت فشار می‌خوابد.
سرمایه اجتماعی پیام‌رسان‌های داخلی کم است
عضو کمیته راهبری مرکز نوآوری ICT دانشگاه شریف ادامه داد: زمانی که پیام‌رسان‌های داخلی را الزام کردیم در داخل باشند و از طرفی زیرساخت مناسبی از لحاظ فنی نداریم، امکان ندارد آنها دچار مشکل نشوند و بتوانند بار تلگرام را تحمل کنند. در نتیجه پیام‌رسان جزیره‌ای خواهیم داشت که نهایتا تا پنج میلیون کاربر را پشتیبانی کنند و بیش از آن در شرایط فعلی امکان‌پذیر نیست. بحث دیگر موضوع حقوقی است که باعث شده دست‌ودل کسب‌وکارها بلرزد زیرا از لحاظ حقوقی دست آنها باز نیست. این موضوع سبب شده سرمایه اجتماعی آنها کاهش یابد و افراد اعتماد نکنند. بنابراین علاوه بر بحث فنی، موضوع اعتماد آدم‌ها به این کسب‌وکارهاست که شدیدا جایگاه آنها را متزلزل می‌کند.
محمدی درباره علت عدم رشد پیام‌رسان‌های داخلی عنوان کرد: اکنون تاکسی‌های حمل و نقل اینترنتی حتی با وجود رانت‌های عظیم اقتصادی و سرمایه اجتماعی که پشتیبان آنهاست، باید هر روز بجنگند و انواع و اقسام مشکلات را برای آنها می‌تراشند و قوانین از آنها حمایت نمی‌کند. در چنین شرایطی مشخص است که جایی برای رشد پلت‌فرم‌های جوان‌تر نیست. بنابراین قوانین ما باید درست شود، مجوزها باید کاهش یابد. فضای حریم خصوصی مهیا شود تا جلب اعتماد کاربر کند.
وی با تاکید بر لزوم تغییر دادن سیاست‌ها در حوزه پیام‌رسان‌های بومی اظهار داشت: پیام‌رسان‌ها در چند سال اول به شدت نیاز به سرمایه دارند و از لحاظ اقتصادی سودده نیستند. اما به دلیل سیاست‌های موجود، سرمایه‌گذار خارجی تمایلی ندارد در این حوزه سرمایه گذاری کند. جمیع این شرایط باعث می‌شود رشد پیام‌رسان‌های داخلی با کندی بسیار پیش برود و نتوانیم بگوییم اگر امروز تلگرام را فیلتر کردیم، فردا پیام‌رسان‌های داخلی پاسخگو هستند. اگر ما اکنون شرایط را آماده کنیم، چند سال طول می‌کشد که اینها آمادگی داشته باشند. در صورتی که اگر پلت‌فرم‌های کسب‌وکاری را آماده کنیم، آن وقت این پلت‌فرم‌ها تنها کار پیام‌رسانی را می‌کنند و فشار کمتری به آنها وارد می‌شود.
انتهای پیام