به گزارش پایگاه خبری بورس پرس به نقل از واشنگتن پست، نیکلاس میلر استاد دانشگاه دارتموث با اشاره به اظهارات مایک پمپئو وزیر خارجه آمریکا که به تازگی خبر از ایجاد نهادی به نام گروه اقدام ایران داده تا هماهنگیها درباره سیاستهای آمریکا در قبال ایران را برعهده بگیرد،اعلام کرد: این اقدام که در پی تصمیم دولت آمریکا مبنی بر خروج از برجام و وضع دوباره تحریمهای اقتصادی علیه تهران انجام شده، نشان میدهد دولت دونالد ترامپ قصد دارد علیه ایران موضع متخاصمانهتری اتخاذ کند.
اما پرسش اینجاست که این فشارها تا چه حد میتواند کارساز باشد؟ تحقیقات دانشمندان اجتماعی درباره فشارهای بینالمللی نشان میدهد به سه دلیل، گروه اقدام ایران نمیتواند موفق باشد. به نظر میرسد فشارهای آمریکا به منظور تغییر حکومت باشد اما مقامات دولت ترامپ بارها ادعا کرده اند هدف آنها این مسئله نیست.
بررسی دلایل شکست فشارهای آمریکا علیه ایران
۱. مطالبات دولت ترامپ واضح نیست
مایک پمپئو در یک سخنرانی در ماه مِه، 12 مطالبه آمریکا از ایران را مطرح کرد. با اینکه این 12 شرط ظاهرا واضح هستند، روشن نیست آیا دولت ترامپ همچنین قصد دارد سیاستهای داخلی ایران را تغییر دهد یا خیر. هیچکدام از 12 شرط پمپئو درباره سیاستهای داخلی ایران نیست.اما این با گفتههای پمپئو متناقض است.وی در هنگام معرفی گروه اقدام ایران ادعا کرد هدف آن تلاش در جهت ایجاد تغییرات گسترده در رفتار حکومت ایران هم در داخل و هم در خارج از این کشور است.
۲. فشارهای آمریکا کارساز نیست
کارساز نبودن فشارها مشکلی بزرگتر در استراتژی ترامپ در قبال ایران محسوب میشود. آمریکا مطالبات بسیاری دارد و راهکار متناسب با آنها نیست. دولت ترامپ در حقیقت تحریمهایی را علیه تهران وضع میکند که پس از حصول توافق هستهای از این کشور لغو شده بود. اما این تحریمها به یقین قدرت کمتری از تحریمهای پیش از توافق هستهای خواهند داشت زیرا که آمریکا در اجرای آن تنهاست و از همراهی اروپا و دیگران برخوردار نیست.
افزون بر این، تحقیقات علوم سیاسی نشان میدهد تحریمهای اقتصادی به ندرت میتوانند به تغییر سیاستها منجر شوند، به خصوص در هنگامی که از حمایتهای چندجانبه برخوردار نباشند. در حقیقت، در صورتی که ایرانیها درخواستهای آمریکا را غیرمنطقی و ناعادلانه ببینند، تحریمها میتواند واکنش عکس داشته باشد.
۳. آمریکا راه خروج از فشارها را به ایران نشان نمیدهد
ممکن است 12 شرط پمپئو تنها به منظور ایجاد موقعیتی برای مذاکره مطرح شده باشد و با اندکی مصالحه، از فشارها علیه ایران کاسته شود. اما این تنها در حالی نتیجه خواهد داد که ایران اطمینان حاصل کند ترامپ پس از این مصالحه، تحریمها را لغو خواهد کرد.
دستیابی به چنین موقعیتی دشوار خواهد بود زیرا دولت ترامپ نشانههای متناقضی را درباره مذاکره به نمایش گذاشته است. در اواخر ماه ژوئیه، ترامپ ادعا کرد آماده است بدون پیششرط با سران ایران گفت و گو کند. در این میان، پمپئو با تعیین پیششرط برای مذاکره با ایران، سخنان وی را نقض کرد.حتی اگر این مذاکرات صورت گیرد و ترامپ متعهد شود تحریمها علیه ایران را لغو کند، چه دلیلی وجود دارد که ایرانیها به وی اعتماد کنند؟ زیرا این ترامپ بود که از یک توافق با ایران خارج شد. چه تضمینی وجود خواهد داشت که حتی در صورت پذیرفتن 12 شرط، ترامپ بدعهدی نکند؟
در نهایت، پرسشی مطرح میشود که چرا دولت ترامپ در حال اتخاذ سیاستی است که احتمال موفقیت آن تا این حد اندک است؟ آنچه به نظر میآید این است که هدف اصلی دولت ترامپ، تغییر دولت کنونی ایران است. مقامات آمریکا احتمالا میدانند که ایران به این خواستهها تن نمیدهد. در عوض، ممکن است آنها امیدوار باشند این تحریمها موجب افزایش نارضایتیها و تغییر حکومت شود.
این احتمال با دیدگاه پمپئو و جان بولتون مشاور امنیت ملی کاخ سفید، همراستا است.در صورتی که در حقیقت هدف اصلی دولت آمریکا تغییر حکومت در ایران باشد، این برای شهروندان آمریکا مایه نگرانی خواهد بود. تحقیقات اخیر نشان میدهد تلاشها برای تغییر حکومت، حتی در صورتی که موفقیت آمیز باشد، میتواند در شکلهای غیرقابل پیشبینی و با هزینههای گزاف نتیجه برعکس به بار بیاورد.
انتهای پیام