تحلیلی از فرصت‌ها و چالش‌های عضویت فولاد ایران در سازمان شانگهای

به گزارش پایگاه خبری بورس پرس، علی امرایی مدیرعامل فولاد سنگان با انتشار مطلبی تحت عنوان " فرصت‌ها و چالش‌های عضویت فولاد ایران در سازمان شانگهای " در دنیای اقتصاد اعلام کرد: یکی از اساسی‌ترین راهبردها در دستیابی به اهداف توسعه‌ای و منافع ملی ، عضویت در سازمان‌های مختلف بین‌المللی است.

گاهی چنین سازمان‌هایی نظیر سازمان جهانی تجارت ، صندوق بین‌المللی پول یا بانک جهانی گستردگی بیشتری دارند و تابع سیاست‌های اقتصادی بازار آزاد هستند و از این رهگذر هر کشور به دنبال سهم بزرگ‌تری از کیک اقتصاد جهان است.

وجود موانع مختلف سیاسی و اقتصادی و حتی اختلاف نظرها بر سر سیاست‌ها ، تعرفه‌های گمرکی و حمایت‌گرایی دولتی ، منجر به تمایل بیشتر دولت‌ها به عضویت در پیمان‌های منطقه‌ای شده است.

به گفته پل ساموئلسون اقتصاددان آمریکایی ، وجود دولت و ملت‌های مختلف می‌تواند باعث رشد حمایت‌گرایی اقتصادی شود و قوانین ایده‌آل بازار آزاد را نقض کند. این امر به دلیل ارجحیت منافع ملی است و به نوعی بیانگر گسترش دیدگاه نئو مر‌کانتیلیستی ( ملی گرایی اقتصادی ) است.

منافع ملی و اقتصادی کشورها بیش از هر زمان ، ضرورت عضویت آنها در پیمان‌های منطقه‌ای‌ را نشان می‌دهد. تشکیل سازمان همکاری شانگهای را باید در این راستا تعریف و تحلیل کرد. اصولا تشکیل چنین سازمان‌هایی در سطح منطقه و گسترش نقش آن به فرا منطقه ، یکی از روش‌های مرسوم در اثرگذاری بر معادلات جهانی و دستیابی به منافع ملی و اقتصادی است.

شانگهای سازمانی است که کشورهای عضو آن متعهد به تامین و تحصیل منافع مشترک هستند. عضویت ایران در این سازمان را باید به فال نیک گرفت که فرصت‌های اقتصادی قابل توجهی را به ‌وجود خواهد آورد. با توجه به ظرفیت های موجود و توانمندی‌های ایران در برخی حوزه‌ها ، می‌توان به گشایش افق روشنی در اقتصاد امیدوار بود.

با توجه به حضور کشورهای آسیای میانه در این سازمان و بازار بکر تجاری و اقتصادی این منطقه ، فرصت ارزشمندی برای افزایش مبادلات تجاری و همکاری اقتصادی ایران با سایر اعضا فراهم شده است.

سهم کمتر از ۰.۵ درصدی ایران در بازار ۳۳۰ میلیارد دلاری

در حال حاضر سهم ایران از بازار ۳۳۰ میلیارد دلاری کشورهای عضو پیمان شانگهای ، کمتر از ۰.۵ درصد است که نشان از عدم توازن منطقی در تراز تجاری  با سایر اعضا دارد. حضور چهار کشور از ۱۰کشور برتر تولیدکننده فولاد جهان شامل چین، هند، روسیه و ایران در این سازمان ، مزیت مهمی برای اثرگذاری این سازمان بر توسعه اقتصادی و صنعتی به حساب می‌آید. 

وجود معادن فراوان سنگ‌آهن در کشورهای عضو دائم و ناظر به خصوص روسیه و افغانستان ، زمینه لازم را برای سهولت تجارت مواد معدنی فراهم می‌کند  که می‌تواند بر تولید فولاد کشورهای عضو از جمله ایران تاثیر مثبت و مناسبی داشته باشد.

همسایگی ایران و افغانستان به عنوان عضو ناظر و ارتباط سازنده ایران و روسیه با داشتن مرز آبی مشترک ، می‌تواند دسترسی ایران به معادن سنگ آهن این دو کشور را تسهیل کند و به فرصتی بسیار مناسب برای رشد تولید فولاد تبدیل شود. از طرفی حضور هند به عنوان یکی از اقتصادهای نو ظهور و قدرتمند جهان و پاکستان همسایه جنوب شرقی با ظرفیت های اقتصادی ، صنعتی و بازرگانی مناسب می‌تواند به رشد اقتصادی و افزایش عمق استراتژیک ایران بسیار کمک کند.

تمایل ایران و هند به افزایش حجم مبادلات تجاری و صنعتی زمینه‌های لازم را برای برطرف کردن کمبود احتمالی کنسانتره سنگ‌آهن ، بیش از پیش فراهم می‌کند و ایران می‌تواند از طریق پل ارتباطی هند، بازارهای جدیدی را برای تولید فولاد فراهم آورد.

حضور در بازار هند و گسترش مناسبات اقتصادی و توسعه بندر چابهار به عنوان بندر استراتژیک می‌تواند ایران را به حضور در بازارهای جهانی سوق دهد. انعقاد تفاهم‌نامه ۲۵ ساله ایران و چین، زمینه پیوستن به جاده ابریشم نوین را فراهم کرده و از آنجا که ایران از موقعیت خاص و مناسب ژئو استراتژیکی برخوردار است ، می‌تواند از مزیت‌های ترانزیتی عضویت در سازمان شانگهای استفاده کند.

توسعه فناوری در حوزه صنعت به خصوص فولاد در بازسازی زیرساخت‌های صنعت ایران مهم است. امری که با عضویت دائم و افزایش تبادلات علمی و صنعتی می‌تواند به رشد بهره‌وری تولید ایران کمک فراوانی کند. تاسیس اتحادیه تولیدکنندگان فولاد با حضور چهار تولیدکننده بزرگ به عنوان ارگان فرعی زیرمجموعه سازمان شانگهای ، می‌تواند به رقابت معناداری در حوزه صنعت فولاد منجر شود.

فرصت مهم ایران

ایران از این فرصت برای ارتقای جایگاه جهانی تولید فولاد استفاده مناسبی کند. از آنجا که اعضای شانگهای، عضو سازمان تجارت جهانی هستند،‌ می‌توانند به اتصال ایران به بازارهای جهانی کمک و زمینه لازم برای حذف موانع گمرکی و کاهش حمایت‌گرایی دولتی به خصوص در حوزه فولاد، سنگ‌آهن و سایر کامودیتی‌ها را فراهم کند تا از این رهگذر نسبت به توسعه و تسهیل تبادلات تجاری اعضا اقدام کنند.

این مهم فرصتی است تا با اتخاذ سیاست‌های درست در داخل به تقویت بخش دولتی و خصوصی کمک کرد. از آنجا که مطابق اصل بهینه پارتو در اقتصاد که "وضعیت هیچ کس در هیچ کشوری نباید بدتر از قبل باشد" ، انعقاد تفاهم‌نامه، قرارداد و تجارت آزاد با کشورهای عضو ، اتصال به بازارهای جهانی و رونق تولید صنعت به خصوص در بخش فولاد می‌تواند شاخص‌های رفاهی را نیز بهبود بخشد. 

چالش‌های جدید عضویت ایران در شانگهای

عضویت ایران در شانگهای چالش‌های جدیدی در پی داشت. اتفاقات اخیر در مرزهای شمال غربی و تلاش ترکیه و جمهوری آذربایجان برای تغییر نقشه ژئوپلیتیک منطقه را می‌توان تا حدودی واکنشی در برابر عضویت دائم ایران در سازمان شانگهای به حساب آورد.‌ این عضویت می‌تواند بر قدرت مانور اقتصادی ایران بیفزاید و رقابت با ترکیه در حوزه اقتصاد ، تولید و صنعت نظیر فولاد را هم تشدید کند.

از طرفی ایران قادر خواهد بود از مسیر شانگهای به بازار کشورهای مختلف طرف تجارت ترکیه وارد شود و همزمان از حمایت اعضای سازمان در راستای ارتقای رقابت‌پذیری و تجارت با کشورهای ناحیه قفقاز و شرق اروپا برخوردار باشد. همچنین گذرگاه بازرگانی چین به اروپا از مسیر پاکستان  ایران  قفقاز نیز می‌تواند منجر به ایفای نقش پررنگ ایران شود و به توسعه اقتصادی و بازرگانی مناطق جنوب شرق ایران کمک کند.

در مقابل ترکیه تلاش دارد با ایجاد محدودیت بر مسیر ترانزیتی ایران به ارمنستان و دسترسی سریع و آسان به بازارهای آذربایجان، ترکمنستان و افغانستان از طریق دریای خزر دست برتر را در عرصه رقابت تجاری با ایران حفظ کند. با این حال عدم تصویب FATF ، عدم عضویت در سازمان تجارت جهانی ، تحریم‌ها ، منافع مشترک اقتصادی و سیاسی چین و روسیه با کشورهای اروپایی و آمریکا از عواملی است که می‌تواند بر ایفای نقش ایران در این سازمان به صورت عام و صنعت فولاد به طور خاص تاثیر بگذارد.

تلگرام اصلی بورس پرس : t.me/boursepressir

انتهای پیام