معاون وزیر امور خارجه ایران با تاکید بر اینکه تاکنون از برجام خارج نشده ایم، گفت: ایران خروج از این توافق بینالمللی را مرحله به مرحله در دستورکار قرار داده است.
به گزارش پایگاه خبری بورس پرس، عباس عراقچی در برنامه گفتوگوی ویژه خبری گفت: هیچ کشوری نمیتواند ایران را به خروج از برجام یا نقض این توافق متهم کند چرا که همه اقدامات ایران از جمله اقدامات اتخاذ شده تاکنون در قالب برجام بوده است.تاکنون از برجام خارج نشدهایم اما خروج از این توافق را در دستورکار قرار دادهایم که مرحله به مرحله خواهد بود.
وی ادامه داد: سیاست ایران فرصت دادن به دیپلماسی است و در این سیاست یک قسمت مهم کاهش تعهدات هستهای است که بر همین اساس، محدودیت در ذخایر حساس هستهای از این جمله است. این حساسیت شامل ذخایر، تعداد دستگاه های سانتریفیوژ، سطح غنی سازی، راکتور اراک و سایت فردو است و اینها ستونهای اصلی هستند. در مرحله اول یکی از اینها را که میزان ذخایر مقرر شده، اورانیوم غنی شده و آب سنگین است را هدف قرار دادیم. به این معنا که دیگر از امروز به سقف تعیین شده در برجام برای تولید آن پایبند نیستیم.
این مقام مسئول توضیح داد: بر اساس برجام تا ۱۵ سال باید ۳۰۰ کیلوگرم اورانیوم ذخیره میکردیم و مازاد را میفروختیم و در ازای آن کیک زرد میگرفتیم و یا آن را تبدیل میکردیم و همچنین ۱۳۰ تن آب سنگین ذخیره میکردیم و مازاد را به فروش میرساندیم و یا در کشور ثالث انبار میکردیم.اینکه بعد از این تصمیم ذخایر به چه میزان افزایش پیدا میکند دست ایران است. با توجه به ظرفیت، نیاز و تعامل و مذاکراتی که میتواند وجود داشته باشد این میزان تغییر میکند.
از امروز سقفی برای ذخایر اورانیوم و آب سنگین خود نداریم.
عراقچی گفت: در سه سال و نیم گذشته هیچ وقت در تولید اورانیوم غنی شده و یا آب سنگین متوقف نشدهایم و با شیوههای مختلف تولید ادامه داشته است اما از امروز دیگر سقفی برای تولیدات نداریم.گام بعدی بعد از مهلت ۶۰ روزه، درصد غنی سازی است. یعنی اینکه دیگر به غنای ۳.۶۷ درصد پایبند نیستیم و هر درصدی که بخواهیم بر اساس نیاز تولید میکنیم. همچنین گام دیگر بحث اراک است. در برجام قرار شده راکتور اراک مدرنسازی شود. یعنی این راکتور پیشرفته شود و ضایعات سوخت آن پلوتونیوم نداشته باشد. چرا که اساساً دنبال بمب اتم نیستیم و با سیاستها و اصول هم همخوانی ندارد.
وی ادامه داد: در مدل سازی راکتور قرار بود ۱+۵ کمک کند که اکنون شدند ۱+۴ و چین و روسیه به همراه ایران رئیسان کارگروه مشترک مدرنسازی راکتور اراک هستند اما در یک سال اخیر روند کار به خوبی پیش نرفته و علت هم ترس شرکتهای چینی از همکاری با ایران و تهدید آمریکا برای تحریم آنها است.در نامهای که از سوی رئیس جمهور نوشته شده، اعلام کردیم انتظار داریم راکتور اراک و روند کار آن به مسیر تکمیلی برگردد. در حال حاضر طراحیهای اولیه آماده شده و قرارداد تجهیزات بسته شده. انتظار داریم طبق جدول زمانبندی کار پیش رود وگرنه ایران قید همکاری در اراک را میزند و راکتور میسازد که میتواند از طراحی و فناوری قدیمی استفاده کند و طبیعی است این تصمیم تبعات دارد.
معاون سیاسی وزیر امور خارجه با بیان اینکه نقشه راه روشن است و تصویر واضحی مقابل چشمان ۱+۴ قرار دارد، افزود: با همه اینها ایران برای مذاکره در همه سطوح آمادگی دارد اگر طرف مقابل مراجعه کند.در فاصله ۶۰ روزه ۱+۴ یا هر کدام از این کشورها یا آمریکا اگر به شورای امنیت سازمان ملل مراجعه کند و قطعنامههای گذشته را برگرداند یا قطعنامه جدیدی علیه ایران طراحی کند ایران یک پاسخ قاطع و محکم خواهد داشت و این پاسخ را رئیس جمهور در نامهای که به سران پنج کشور نوشته با تمامی ابعاد بیان کرده است.
عراقچی در پاسخ به سوال برخی میگویند ایران نمیتواند اورانیوم غنی شده و آب سنگین را به فروش برساند،گفت: این یک سوءتفاهم بزرگ و کاملاً برداشتی اشتباه است. برجام میگوید میتوانیم ۱۳۰ تن آب سنگین داشته باشیم و مازاد آن را بفروشیم و همین طور در مورد اورانیوم غنی شده. آمریکا اعلام کرد: در این دو مورد کسی حق ندارد از ایران آب سنگین یا اورانیوم خریداری کند و مجوز خرید و فروش را هم لغو کرد اما گفتیم نه تولید را متوقف میکنیم و نه آنها را اساساً میفروشیم چرا که ارزش راهبردی ذخایر اورانیوم و آب سنگین این است که در ایران وجود داشته باشد نه آنکه لزوماً آن را به فروش برسانیم. کسانی که فکر میکنند چون نمیتوانستیم این ذخایر را بفروشیم حالا میخواهیم آنها را نگهداریم در اشتباهند.
واکنش اروپاییها تاکنون به تصمیم ایران محتاطانه بوده
وی درباره واکنش اروپاییها به تصمیم ایران گفت: واکنش آنها بسیار محتاطانه بوده و از اظهارات دقیق خودداری کردهاند. البته چین و روسیه اظهارات صریح و روشن داشتهاند. ظریف در سفر به روسیه که به هنگام انجام شد دیداری با لاوروف داشت که به صراحت گفته، مسئولیت این تصمیم ایران بر عهده آمریکا است و چین هم همین را گفت. اما اروپا هنوز در حال مشورت است و شرایط را ارزیابی میکند.
این مقام مسئول ادامه داد: اروپاییها میدانند در این رابطه حق با ایران است و آمریکا بازی را به هم زده البته اروپاییها بارها علیه آمریکا و اقدام آن موضع گرفتند. حتی اینستکس که هنوز چیزی از آن در نیامده این امکان را به ایران میدهد که در مقابل تحریمهای آمریکا ایستادگی کند و این اقدامی ارزشمند است و اگر محقق شود،میتواند به شرکای دیگر هم یک قوت قلب بدهد تا آنها راحتتر کار کنند اما از سطح سیاسی هنوز فراتر نرفته و عملیاتی نشده است.
عراقچی گفت: جلسهای غیر رسمی میان سران اروپایی وجود دارد که البته از قبل برنامهریزی شده و ممکن است این موضوع در آنجا بحث شود. همچنین دوشنبه هفته آینده جلسه شورای وزیران اروپا برقرار است که احتمال میدهیم موضع رسمی اروپا در آن به جمعبندی برسد. در عین حال منتظریم موضع اروپاییها روشن شود.
مهلت ۶۰ روزه تمدید نمیشود مگر…
وی در پاسخ به اینکه مهلت ۶۰ روزه اول قادر به تمدید شدن است،گفت: بستگی دارد خواستههای ایران چگونه تأمین شود. قصد ایجاد تنش نداریم. مهم منافع ایران است. به برجام تعصب و علقه نداریم. منافع ملی مهم است. حرکت چه در زمانی که خویشتنداریم و چه زمانی که نیستیم با حساب و کتاب است.این دو ماه قابل تمدید نیست مگر آنکه خواسته ایران تأمین شود و خواستهها هم کاملاً روشن است.
معاون وزیر امور خارجه گفت: اگر در ۶۰ روز مشخص شده از سوی اروپاییها اتفاق خاصی رخ ندهد و آنها اقدامی در راستای تأمین خواستههای ایران نکنند گامهای بعدی را اتخاذ میکنیم. در بیانیهای که از سوی ایران و ۱+۴ بعد از خروج آمریکا از برجام منتشر شد آنها مشخص کردند در ۱۱ حوزه به راههای عملیاتی دست پیدا خواهند کرد تا ایران بتواند از منافع اقتصادی برجام برخوردار شود. آنها متعهد شده بودند در این ۱۱ حوزه به راههای عملیاتی برسند به خصوص در حوزه نفتی و بانکی.
عراقچی با اشاره به اینکه بعد از برجام میزان فروش نفت ایران افزایش چشمگیری پیدا کرده بود و در آوریل سال گذشته این رقم به دو میلیون و ۸۰۰ هزار بشکه رسید گفت: در آن بیانیه کشورهای اروپایی طرف برجام و چین و روسیه تعهد کردند کمک میکنند که نفت ایران به میزان پیش از خروج آمریکا از برجام برسد و ایران بتواند نفت را بفروشد و از دیگر سو تاکید کرده بودند که به راهکارهایی دست پیدا میکنند که درآمد نفتی ایران در دسترس باشد. یکی از این راهها اینستکس است به شکلی که ایران بتواند کالاهای مورد نیاز را تهیه کند. البته این نباید محدود به اقلام غذایی و دارویی باشد و باید تمام اقلام را شامل شود.
وی افزود: طبیعی است که در این ۶۰ روز ایدهها و ابتکاراتی از سوی اروپاییها مطرح شود و اینکه کدام را بپذیریم بر اساس بررسیهایی است که انجام میدهیم. اگر احساس کنیم در طرحهایی که ارائه میشود منافع ایران تأمین میشود آنها را بررسی میکنیم ولی اگر احساس کنیم طرحهای ارائه شده سرکاری و برای خریدن زمان است بعد از پایان ۶۰ روز وارد مرحله بعدی خواهیم شد. زمانی که سفرا را برای ارائه نامه رئیس جمهور خواستم به آنها گفتم اصلاً وارد بازی خرید زمان نمیشویم.فرصتهای زیادی دادیم که استفاده نشد و ۶۰ روز ارائه شده آخرین پنجره دیپلماسی است که باید استفاده شود.
منطقه بدون برجام امنتری نخواهد بود
این مقام مسئول در مورد دیدگاه اروپاییها در ارتباط با برجام نیز گفت: اروپاییها بارها گفتهاند برجام یک توافق امنیتی و نه اقتصادی در حوزه عدم اشاعه که به صورت مستقیم با امنیت اروپا سر و کار دارد. قطعاً منطقه بدون برجام منطقه امنتری نخواهد بود. این یک تهدید نیست بلکه یک واقعیت است. در طی این سالها تنها موضوعی که در منطقه از طریق دیپلماسی با آن برخورد شد و به یک راه حل برد – برد دست پیدا کرد موضوع هستهای ایران و برجام بود و اکنون ترامپ میخواهد این دستاورد را از بین ببرد. از بین رفتن این دستاورد تأثیر منفی در منطقه و اروپا میگذارد.
عراقچی گفت: در طول ۴۰ سال گذشته پذیرای برادران و خواهران مهاجر از افغانستان بودهایم. از کشورهای دیگر از جمله عراق و آذربایجان نیز به ایران آمدند و هر موقع همسایگان با مشکلی روبرو شدهاند ایران از آنها پذیرایی کرده است. در حال حاضر بیش از سه میلیون شهروند افغانستانی در ایران زندگی میکنند که بر اساس برخی از برآوردها بیش از دو میلیون فرصت شغلی را در اختیار دارند و برآورد میشود سالانه سه تا چهار میلیارد یورو از ایران خارج میشود و درآمدی را که در ایران کسب میکنند برای خانوادهها در افغانستان میفرستند. بیش از ۴۰۰ هزار دانش آموز افغان در مدارس ایران بر اساس حکم رهبری رایگان تحصیل میکنند که به طور متوسط هر دانشآموز ۶۰۰ یورو هزینه دارد. بیش از ۲۳ هزار دانشجوی افغانستانی در دانشگاههای ایران تحصیل میکنند.این آموزش ها سالانه ۱۵ هزار یورو هزینه دارد.
وی ادامه داد: ۱۰۰ الی ۱۲۰ هزار افغانستانی در ایران از دفترچه خدمات درمانی برخوردار هستند. البته این اقدامات را با طیب خاطر انجام میدهیم ولی همانطور که گفتم این اقدامات برای ایران هزینه دارد و آنها هزینههای پنهانی چون یارانه انرژی نیز دارند. البته نوش جان ولی وقتی تحریمهای آمریکا اثر کند منابع مالی محدود شود و فروش نفت ایران به صفر برسد که البته این اتفاق نمیافتد مجبور هستیم سیاستهای ویژهای برای اقتصاد اعمال کنیم و ممکن است در یک جا به نقطهای برسیم که نتوانیم این هزینهها را ادامه دهیم و در آن صورت ممکن است از خواهران و برادران افغانستانی بخواهیم ایران را ترک کنند.
این دیپلمات گفت: نمیخواهم با این سخنان نگرانی یا تنشی در بین این اتباع ایجاد کنم ولی میخواهم صحنه را ترسیم کنم. همانطور که رئیس جمهور گفت این موضوعات حدود هشت میلیارد یورو برای ایران هزینه دارد. اگر آمریکا بخواهد به سیاستها علیه ایران ادامه دهد ممکن است مجبور شویم برخی از تصمیمات را در این زمینه بگیریم البته از نظر انسانی نمیخواهیم این کار انجام شود و تا آنجا که ممکن است این کار را نمیکنیم .
آمریکا به دنبال فضاسازی و جنگ روانی
عراقچی در ارتباط با عملیات روانیای که آمریکاییها اخیراً علیه ایران آغاز کردهاند، گفت: آنها به دنبال فضاسازی و جنگ روانی علیه ایران هستند تا روحیه ایرانیها را بشکنند. ترامپ در حال تجربه کردن تجربه شکست خورده ۴۰ سال گذشته است. در گذشته نیز این تحریمها و تهدیدها بوده و ملت ایران مقاومت کرده است. آنها در راستای فشار حداکثری به ایران در کنار ابزار اقتصادی در حوزه روانی نیز فعالیت میکنند و در چند روز اخیر میبینیم که تلاش کردهاند یک نگرانی ایجاد کنند و تحلیل ایران و نظامیان این است که اینها فضاسازی روانی است.
وی ادامه داد: طبق برنامهریزی پیشبینی شده قرار بوده یک ناو آمریکایی بر اساس برنامه معمول به منطقه بیاید و پمپئو در این زمینه فضاسازی میکند. در حالی که آنچه اتفاق افتاد کار معمول و اتفاق جدیدی نبود. یا اینکه میآیند و تهدید میکنند که منطقه را رصد میکنیم. اینها فضاسازی روانی است. البته نظامیان همواره آمادگی دارند ولی باید توجه داشت که هدف آمریکاییها از ایجاد جنگ روانی و ایجاد ترس از یک برخورد نظامی برای ایجاد ترس و شکستن روحیه مردم است و مردم بدانند با توجه به قدرت نظامی اقتدار کشور و ایستادگی مردم کسی فکر برخورد نظامی با ایران را نمیکند.
عراقچی در مورد اهداف سفر پمپئو به عراق گفت: آمریکاییها کشور به کشور، بانک به بانک و شرکت به شرکت میروند تا فشارها به ایران را قویتر کنند البته ایران نیز در برابر، چنین اقدامی را انجام میدهد تا فشارها را کاهش دهد.منتظر هستیم در مورد اهداف سفر پمپئو به عراق بیشتر بشنویم ولی به نظر میرسد این سفر در راستای وارد کردن فشار بیشتر به عراق بوده. چنانکه میدانید حجم مبادلات تجاری میان ایران و عراق در حد قابل توجهی است و شنیدهایم آمریکاییها به دنبال باجخواهی از عراق برای دادن برخی معافیتها هستند.در حالی که این یک امر خلاف است . با دوستان عراقی در این زمینه صحبت میکنیم.
انتهای پیام