مدیرکل دفتر مخاطرات سازمان زمین‌شناسی با اشاره به لزوم انجام عملیات آبخیزداری برای کنترل سیلاب‌ها
از وقوع پدیده تغییر اقلیم در ایران خبر داد.
به گزارش پایگاه خبری بورس پرس، رضا شهبازی در خصوص وقوع سیلاب در برخی مناطق ایران طی سال‌های اخیر همزمان با آغاز فصل سرما به ایرنا اعلام کرد: بررسی شاخص‌هایی همچون بارندگی‌ها، اختلاف با بارش‌های عادی بلند مدت، برآیند بارندگی و تبخیر و غیره نشان می دهد از حدود سال ۷۷ ایران در دوره خشکسالی به سر می‌برد با این حال طی ۲۳ سال گذشته در برخی زمان‌ها ، سال‌های عادی و پر آب همچون اسفند سال ۹۷ و فروردین و اردیبهشت ۹۸ در لرستان و خوزستان هم وجود داشته است.
عمده بارش‌ها سیل‌آسا بودند. به تازگی در ایستگاه جم بوشهر در یک روز به اندازه یک سال باران باریده است. این رخدادهای غیر عادی می‌تواند یکی از نشانه‌های تغییر اقلیم باشد و ماهیت تغییرات اقلیمی نیز خزنده بودن و وقوع تدریجی آن است. به طوری که نمی‌توان زمان دقیق این رخدادها و تغییرات را متوجه شد.
از ابتدای قرن بیستم و افزایش استفاده از سوخت‌های فسیلی در جهان ، میانگین دی‌اکسید کربن موجود در جو از ۲۵۰ به بیش از ۴۰۰ پی پی ام رسیده و این افزایش ۱.۷ برابری با افزایش دمای زمین و وقوع حوادثی از جمله باران‌های سیل آسا، گرد و خاک و ... ارتباط مستقیم دارد.
وقتی فشاری به طبیعت وارد می شود تا حدی همراهی می‌کند اما سپس چهره نامهربان را نشان می دهد که طی ۲۳ سال گذشته روی داده است. از حدود ۶۰ سال پیش ایران به سمت صنعتی شدن حرکت کرده که در پی آن با افزایش فشار به منابع آب و اراضی با انواع و اقسام بهره برداری ، موجب تخریب سرزمین در قالب فرسایش‌های آبی و خاکی، پوشش گیاهی و ... شده است.
در ازای این تخریب و تداوم بهره‌برداری‌ها، طبیعت نتوانسته بازسازی کند و شرایط فعلی پدید آمده است. وقتی بارش‌های غیر طبیعی شروع می‌شود، زمین آمادگی جذب آن را ندارد و سیلاب جاری می شود. پوشش گیاهی عامل اصلی گسترش و پخش سیلاب است و حتی سازه‌هایی نظیر بندها، گابیون‌ها و فعالیت‌های آبخیزداری نمی‌تواند تاثیر چندانی در کنترل سیلاب‌ها داشته باشند. زیرا آب برای جذب شدن در زمین نیازمند زمان است.
افزایش سرعت صنعتی شدن موجب وقوع سیل‌های بزرگتر، خشکسالی شدیدتر، گرمای بیشتر زمین، تغییرات اقلیمی و از دست رفتن خاک می شود.
سازمان جنگل‌ها با اجرای طرح‌های آبخیزداری، مرتع‌داری، بیابان‌زدایی در دشت‌ها و پخش سیلاب می‌تواند در کوتاه‌مدت و میان‌مدت در کاهش این مخاطرات تاثیرگذار باشد. مشکل اصلی این است که حجم بالایی از آب در مدت کوتاهی در مناطقی که همواره با مشکل تامین آب مواجه بوده‌اند، سرازیر می‌شود و علاوه بر اینکه به سادگی از دسترس خارج می‌شود، تخریب ابنیه‌ها و اراضی و بروز مشکلات اجتماعی و اقتصادی را به دنبال دارد.
مدیریت بارش‌ها در دامنه‌ها و کوهستان‌ها با کنترل و کاهش سرعت آنها می‌تواند به جذب این آب‌ها کمک کند و در این راستا، طرح‌های آبخیزداری با حداقل هزینه و با مشارکت مردم محلی و ایجاد اشتغال، می‌تواند بسیار تاثیرگذار باشد.
سدسازی و لایروبی آبراهه‌ها نمی‌تواند به تنهایی برای مدیریت سیلاب‌ها تاثیرگذار باشد و عملیات آبخیزداری و پخش سیلاب در دامنه‌های کوه‌ها و بیابان زدایی در دشت‌ها باید مد نظر قرار گیرد.
تلگرام اصلی بورس پرس : t.me/boursepressir
انتهای پیام