یک رسانه با انتشار گزارشی از بازگشت شرکای خودرویی ایران با رویکرد محتاطانه مشروط به مونتاژ کاری و پرهیز از سرمایه گذاری مستقیم خبر داد.
به گزارش پایگاه خبری بورس پرس، دنیای‌اقتصاد در گزارشی اعلام کرد: مذاکرات خارجی خودروسازان با سیگنال‌های امیدوار‌کننده در عصر پساترامپ آغاز شده است. از سال ۹۷ همراه با تحریم‌های بین‌المللی،بسیاری از شرکای خودروسازی با تهدیدات دولت آمریکا اقدام به فسخ یک‌طرفه قراردادهای همکاری کردند و از ایران خارج شدند.
امابا روی کار آمدن بایدن ،برخی شرکای قدیمی فضای بازگشت را مساعد دیده و به‌طور پیدا و پنهان مذاکرات را با خودروسازان داخلی آغاز کرده‌اند. در بین این شرکت‌ها، خودروسازان چینی باز هم پیش‌قدم شده و در صف اول مذاکره هستنداما روش پیشنهادی این شرکت‌ها برای بازگشت با تغییراتی همراه شده به‌طوری‌که با حالت احتیاط برای ورود تمایل دارند درمرحله اول به مونتاژ خودرو در ایران به جای ورود سرمایه دست بزنند.
به گفته کارشناسان در این مقطع که نااطمینانی اقتصادی فروکش کرده، طرف‌های خارجی در صورت حس اطمینان بیشتر مرحله سرمایه‌گذاری را انتخاب می‌کنند.
شرکای خودرویی در راه ایران
این روزها در حالی برخی خودروسازان داخلی آماده شراکت دوباره با خارجی‌ها در صورت لغو تحریم‌ها می شوند که به‌نظر می‌رسد این بار شرکای خارجی حضوری متفاوت خواهند داشت. پیش‌بینی می‌شود با توجه به اینکه صنعت خودروی ایران دو بار تحریم و خارجی‌ها مجبور به ترک شراکت شده اند، این بار با احتیاط بیشتری پای میز مذاکره حاضر شوند.
پیش از تحریم‌های اولیه و ثانویه، برخی شرکای خارجی اقدام به سرمایه‌گذاری در صنعت خودرو کردند امااکنون چندان تمایلی به سرمایه‌گذاری مستقیم در ایران ندارند و به دنبال مونتاژ هستند. هرچند ظاهر این اتفاق احتمالی چندان خوشایند نیست اما می‌تواند فرصت حضور خودروسازان ایرانی در زنجیره جهانی فروش و صادرات شرکت‌های خارجی را فراهم کند.
برخی کشورها از جمله ترکیه و چین به طور اصولی این مسیر را طی کرده و به موفقیت‌های چشم‌گیری دست یافته‌اند.لذا صنعت خودروی ایران هم می‌تواند از حضور بدون سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی‌ها بهره ببرد.البته این فرصت در سایه بازگشت آمریکا به برجام و لغو تحریم‌ها ایجاد خواهد شد.
با پایان دولت ترامپ و آغاز دوران ریاست‌جمهوری بایدن،امیدواری‌ها برای احیای برجام افزایش یافته است.موضوعی که می‌تواند بر آینده خودروسازی ایران به‌خصوص در بخش مشارکت‌های خارجی اثرگذار باشد.
برخی شرکت‌های بخش خصوصی به‌صورت چراغ خاموش در حال فراهم کردن مقدمات همکاری با خارجی‌ها هستند تا پس از لغو تحریم‌ها، فعالیت مشترک را از سر بگیرند. هرچند در مورد خودروسازان بزرگ داخلی وابسته به دولت فعلا خبر خاصی مبنی‌بر مشارکت‌های خارجی به گوش نمی‌رسداما قطعا آنها هم در صورت احیای برجام و لغو تحریم‌ها به سراغ خارجی‌ها خواهند رفت و مذاکرات را آغاز می‌کنند.
به گفته برخی کارشناسان احتمال دارد خودروسازان خارجی همچون پژو ،رنو و چینی‌ها در بازگشت به ایران گزینه سرمایه‌گذاری مستقیم را کنار بگذارند و تنها به قصد مونتاژکاری و فروش محصول پای میز مذاکره با ایرانی‌ها بنشینند.
با فرض اینکه این سناریو صحیح باشد دو برخورد متفاوت از سوی وزارت صنعت و خودروسازان ایرانی در این ماجرا قابل تصور است. نه گفتن به خارجی‌ها و مشروط کردن همکاری‌های دوطرفه به سرمایه‌گذاری مستقیم و دیگری پذیرفتن مشارکت‌های خارجی در قالب مونتاژکاری. هر کدام از این دو برخورد که صورت گیرد، تبعات مثبت و منفی خاصی به دنبال خواهد داشت.
ریشه ترس خودروسازان خارجی
این فرضیه که خارجی‌ها در بازگشت به ایران پس از لغو تحریم‌ها، قید سرمایه‌گذاری مستقیم را زده و تنها در قالب مونتاژکاری و فروش محصول حاضر به همکاری خواهند شد، ریشه در تجربه تحریم‌ها در دهه اخیر دارد. از انتهای سال ۹۰ تا به امروز، خودروسازی ایران دو بار تحریم و خارجی‌ها از بیم تحریم های بین‌المللی، مجبور به ترک ایران شده‌اند. آنها می‌دانند که تا وقتی ارتباط ایران و آمریکا به ثباتی پایدار نرسد و در معرض تنش باشد، همواره گزینه تحریم هم وجود خواهد داشت.
پیوستن به زنجیره جهانی فروش خودرو
با در نظر گرفتن این سناریو که خارجی‌ها پس از لغو تحریم‌ها تنها به قصد مونتاژکاری و فروش محصول پای میز مذاکره با خودروسازان ایرانی خواهند نشست، وزارت صنعت و شرکت‌های خودروساز داخلی دو راه بیشتر در مقابل آنها نخواهند داشت. نخست این که قید همکاری با خارجی‌ها را بزنند و با همین فرمان فعلی و بدون همکاری با خودروسازان دنیا فعالیت را ادامه دهند.
راه دوم نیز این که شرط خارجی‌ها را بپذیرند. در صورت انتخاب راه اول، صنعت خودروی ایران کماکان منزوی خواهد ماند و می‌تواند برای خودروسازان و مشتریان ایرانی گران تمام شود. تجربه دور ماندن از خارجی‌ها در دوران تحریم، نشان می‌دهد انزوای صنعت خودرو چالش‌های کمی و کیفی سنگینی به دنبال خواهد داشت. بنابراین بسیاری از کارشناسان و حتی فعالان خودروسازی چنین رویکردی را صلاح نمی‌دانند.
به نظر کارشناسان همکاری‌های خارجی فارغ از اینکه به دنبال سرمایه‌گذاری مستقیم باشند یا مونتاژکاری در کل به نفع خودروسازی و مشتریان است. به اعتقاد آنها هرچند اولویت با سرمایه‌گذاری مستقیم است اما اگر خارجی‌ها فقط به قصد مونتاژکاری هم پای میز مذاکره بنشینند، نباید نه گفت. چراکه به واسطه همین مونتاژکاری هم می‌توان ارزش افزوده به‌خصوص در حوزه صادرات ایجاد کرد و تبدیل به بخشی از زنجیره جهانی تامین بزرگان صنعت خودرو شد.
فرض کنیم فولکس‌واگن آلمان حاضر به مونتاژ محصولات در ایران شود و بپذیرد که بخشی از تولیدات را از مبدا ایران به دیگر بازارها صادر کند. در این صورت خودروسازی ایران به زنجیره جهانی فروش این غول خودرویی دنیا خواهد پیوست و این به معنای ارزآوری و تقویت اشتغال خواهد بود و بازار داخل هم از محصولات روز بی‌نصیب نخواهد ماند.
این تجربه را پیش‌تر ترکیه از سر گذرانده و اکنون صاحب برندی ملی با مختصات بین‌المللی است. دولت ترکیه حدود ۲۰ سال پیش مقدمات حضور سرمایه‌گذاران خارجی را فراهم کرد و شرکت‌های فعال در خودروسازی و قطعه‌سازی نیز با توجه به موقعیت جغرافیایی استراتژیک ترکیه از این فرصت بهره بردند.
نتیجه این حضور، تبدیل شدن به یکی از کشورهای صادرکننده در حوزه خودرو و قطعات بود. به طوری که در این سال‌ها میزان صادرات قطعات از مرز ۳۰ میلیارد دلار هم گذشت. آمارها نشان می‌دهد ایجاد تسهیلات ویژه برای سرمایه‌گذاران زنجیره خودروسازی در ۲۰ سال گذشته سبب شده ، ۹ خودروساز دنیا خطوط مونتاژ را در ترکیه احداث کنند و در این بین می‌توان به رنو، فیات، فورد و هیوندایی اشاره کرد.
بر این اساس از هر ۱۰۰ دستگاه خودروی تولیدی در ترکیه، ۸۳ دستگاه صادر می‌شود. بنابراین ترکیه هرچند هنوز هم مونتاژکار به شمار می‌رود امابازیگر بزرگی در خودروسازی منطقه به‌خصوص در حوزه صادرات محسوب می‌شود.
با بهره‌گیری از این الگو ایران هم می‌تواند مسیری مشابه را البته زودتر از ترکیه طی کند مشروط بر آنکه تحریم‌ها لغو و زمینه حضور خارجی‌ها در صنعت خودرو فراهم شود.
در دوران پسابرجام، وزارت صنعت شروطی مانند داخلی سازی و سرمایه‌گذاری را پیش پای خارجی‌ها گذاشت و این موضوع در اینکه برخی شرکت‌ها قید حضور در خودروسازی ایران را بزنند، بی‌تاثیر نبود. بعید نیست با کنار گذاشتن این شروط و پذیرفتن مونتاژکاری خارجی‌ها، گزینه‌های همکاری با خودروسازان ایرانی بیش از گذشته تقویت شود.
تلگرام اصلی بورس پرس : t.me/boursepressi
انتهای پیام