وزارت اقتصاد در تحقیقاتی با تشریح دلایل شکل گیری اقتصاد زیرزمینی و ارتباط مستقیم با بیکاری اعلام کرد: اندازه اقتصاد زیرزمینی از ۷ درصد تولید ناخالص داخلی درسال ۵۳ به ۳۶.۵ درصد در سال ۹۴ رسیده است.
به گزارش پایگاه خبری بورس پرس، تحقیقات وزارت اقتصاد نشان می‌دهد اندازه اقتصاد زیرزمینی هرچند در دهه‌های ٥٠ و ٦٠ رشد کمتری داشته اما در دهه‌های ٧٠ و ٨٠ روندی کاملا صعودی داشته به طوری که اندازه اقتصاد زیرزمینی در ایران از 7 درصد تولید ناخالص داخلی در سال 53 به 36.5 درصد در سال 94 رسیده است.
همچنین میان اقتصاد زیرزمینی و نرخ بیکاری در ایران رابطه بلندمدت مثبتی برقرار بوده و آمارها گویای این واقعیت مهم است که یک‌سوم اقتصاد ایران زیرزمینی است و هرچه در سال‌های اخیر بر تعداد بیکاران اضافه شده، اقتصاد زیرزمینی هم بیش از پیش گسترش یافته است.
دلایل شکل گیری اقتصاد زیرزمینی
سطح عمومی قیمت کالا و خدمات، نرخ بیکاری، بازبودن تجاری و بار مالیاتی، مهمترین علل پیدایش اقتصاد زیرزمینی در ایران است. با توجه به این موارد ، اقتصاد زیرزمینی بر بازارهای پولی، عوامل تولید (مصرف انرژی) و کالا و خدمات و تولید ناخالص داخلی تأثیر قابل توجهی داشته است.
اقتصاد زیرزمینی و بیکاری از مهمترین مشکلات اقتصاد است. بالابودن نرخ بیکاری در سال‌های اخیر سبب ورود نیروی فعال اقتصاد به بخش زیرزمینی شده است. بیشتر مردم به این دلیل وارد اقتصاد زیرزمینی می‌شوند که نمی‌توانند در اقتصاد رسمی شغلی بیابند یا قادر به شروع کسب‌وکار جدیدی در اقتصاد رسمی نیستند.
این درحالی است که کارگرانی که در بخش زیرزمینی کار می‌کنند هیچ‌گونه خدمات اجتماعی یا بیمه‌ای دریافت نمی‌کنند اما ترجیح می‌دهند به جای بی‌کارماندن و نداشتن درآمد در اقتصاد زیرزمینی مشغول به کار شوند. با این توضیحات، بیکاری و اشتغال در بخش زیرزمینی اقتصاد دو روی یک سکه هستند. به عبارتی هر سیاستی که کاهش‌دهنده بیکاری است، می‌تواند انگیزه‌ای برای کاهش فعالیت اقتصاد زیرزمینی نیز باشد.
افزایش هزینه‌های استخدام کارگران در اقتصاد رسمی برای بنگاه‌های اقتصادی سبب کاهش تقاضا برای نیروی کار می‌شود درنتیجه بخشی از نیروی کار، امکان فعالیت در اقتصاد رسمی را از دست می‌دهند و گزینه کار در اقتصاد زیرزمینی را انتخاب می‌کنند.
باقی‌ماندن شرایط نامتعادل در عرضه و تقاضای نیروی کار و سخت‌ترشدن ورود کارجویان به مشاغل رسمی باعث ایجاد بازارهای غیررسمی، مشاغل کاذب و فعالیت‌های زیرزمینی در بازار کار شده است. کارایی بازار آنگاه به حداکثر می‌رسد که در چارچوب قانون و به صورت شفاف و واضح صورت گیرد. اما گاهی دولت‌ها با قوانین باعث و بانی اقتصاد غیررسمی و اشتغال غیررسمی می‌شوند. اجبارکردن کارفرمایان به برخی قوانین سخت و انعطاف‌ناپذیر دولتی و ایجاد موانع کسب‌وکار از آن دست عواملی است که به دست دولت ایجاد شده است.
انتهای پیام