کارشناس صنعت خودرو با انتقاد به وقفه بیش از یک ساله در فروش سهام ایران خودرو و سایپا، گفت: پشت میز نشین های حرفه‌‌‌ای، سیاست زمین سوخته را پیش گرفته اند.
به گزارش پایگاه خبری بورس پرس، امیرحسین کاکایی با انتقاد از عدم واگذاری سهام ایران خودرو و سایپا و حتی تبعیض بین دو خودروساز انتشار مطلبی با عنوان "علیه خصوصی‌‌‌سازی با سیاست زمین‌‌‌سوخته" در دنیای اقتصاد، اعلام کرد: از دو سال قبل قرار شد دو خودروساز اصلی خصوصی شوند و تحولات عظیمی در صنعت خودرو به نفع مردم رقم بخورد اما طی این مدت نه تنها قیمت خودرو در بازار پایین نیامد و کیفیت بهبود محسوسی پیدا نکرد بلکه دولتی‌‌‌ها به‌‌‌شدت فضای صنعت را تحت کنترل در‌آوردند و سیاست‌ها را پیاده کردند. به طوری که نتیجه آن اعمال محدودیت‌‌‌های بیشتر برای خودروسازهای بخش خصوصی شد.
از ابتدای سال هم فروش کلیه خودروسازان تحت اختیار دولت قرار گرفت و عملا انگیزه‌‌‌های رقابتی را بطور کامل از تولیدکنندگان سلب کرد. همزمان نمایندگان مجلس طرح خودروی وارداتی نو را به پیش بردند و وقتی نتوانستند به وعده ها عمل کنند، برخی نمایندگان طرح واردات خودروهای دست دوم را مطرح کردند و اکنون تمام تلاش را گذاشتند تا مسیر واردات دست‌‌‌دوم ها را که بر روند تولید حتما اثر منفی خواهد گذاشت، نهایی کنند.
سیاست گذاران خودرویی در سال‌‌‌های اخیر، کاری کردند که دو خودروساز به مرز ورشکستگی برسند و همزمان سهم تولید CKD را نسبت به کل بازار دو برابر کردند و طوری فضاسازی کردند که انگار با واردات خودروی دست دوم، مردم از دست دیوی به‌نام صنعت خودرو رهایی می‌‌‌یابند. با اقدامات آنها نه تنها ارزبری پایین نیامد بلکه به‌‌‌طور معنی‌‌‌داری بالا رفت. فعلا هم که نه‌تنها از خصوصی‌‌‌سازی خبری نیست بلکه ظاهرا دولتی‌‌‌ها نمی‌‌‌خواهند دو خودروساز را راحت بگذارند.
دو خودروساز اصلی خصولتی هستند و با قیمت‌گذاری‌‌‌های کاملا غلط به‌‌‌شدت ضربه خوردند و عملا به حال احتضار افتادند. البته همین قیمت‌گذاری غلط به صورتی رقم خورده که سهم خودروسازان بخش خصوصی از بازار طی این شش ماه دو برابر شده و در کنار رضایت مصرف‌کنندگان، سودهای مطلوبی بردند و در حال سرمایه‌‌‌گذاری برای توسعه ظرفیت‌های مونتاژ هستند.
هر کسی در ایران تولید کند به اقتصاد کمک کرده است. بنابراین همین که مونتاژکاران رشد کنند، بهتر از این است که دلالان رشد کنند اما اگر تولیدکننده داخلی نتواند رشد کند چه می‌‌‌شود؟ زیان رسمی دو خودروساز اصلی به ۱۸۰ هزار میلیارد تومان رسیده و اگر همین منوال پیش رود تا آخر سال به ۲۵۰ هزار میلیارد تومان می‌‌‌رسد.
نکته جالب اینجا است که نرخ رشد زیان ایران خودرو نسبت به دیگر خودروساز خصولتی و نسبت به گذشته بیشتر شده است. ظاهرا سیاست گذارانِ غالب در این عرصه نه تنها در مقابل صنعت داخلی موضع مثبتی ندارند بلکه بین دو خودروساز اصلی هم فرق قائل می‌‌‌شوند. حتی بعد از اینکه شورای رقابت با برخی افزایش قیمت‌های این خودروساز موافقت می‌‌‌کند، گروه بالا سری مخالفت می‌‌‌کند و به بهانه‌‌‌های مختلف سرکوب بیشتر قیمت ادامه می‌‌‌یابد.
به‌‌‌عنوان مهمترین مثال اکنون حجم ریالی فروش مدیران خودرو با بیشترین رشد و سهم بازار در میان خصوصی‌‌‌ها و حداقل ۱۷ درصد سود عملیاتی (طبق محاسبات شورای رقابت) از فروش سایپا جلو زده و با ادامه این روند، سال آینده از ایران خودرو هم جلو خواهد زد اما رفتار تبعض‌‌‌آمیز سیاست گذاران به همین جا ختم نشده است.
تبعیض حتی بین دو خودروساز هم مشاهده می‌‌‌شود. خودروی تارا بطور خیلی روشن، دارای مشخصات فنی بهتری نسبت به شاهین است اما قیمت رسمی آن ۲۹۳ در مقابل ۳۴۴ میلیون است. البته با اضافات رسمی (مانند شماره‌‌‌گذاری و...) قیمت‌ها برای فروش درب کارخانه ۳۹۴ در مقابل ۴۳۵ است. حتی اگر دو خودرو را یکسان فرض کرد معنی این ارقام، ۵۰ میلیون تومان زیان به ایران خودرو است که نسبت به قیمت تعیین‌‌‌شده برای خودروساز یعنی ۱۷ درصد زیان عملیاتی.
جالب‌تر اینکه این خودرو در بازار ۶۵۵ میلیون قیمت می‌‌‌خورد در مقابل ۵۹۲ میلیون شاهین. پس بازار هم می‌‌‌فهمد تارا بهتر از شاهین است و عملا اختلاف ۶۰ میلیونی هم اینجا مشاهده می‌‌‌شود یعنی ۱۱۰ میلیون زیان در مقابل ۲۹۳ میلیونی که به ایران خودرو می‌‌‌رسد، زیان رسمی وارد می‌‌‌شود. شورای رقابت به ایران خودرو در مقابل سایپا، ۳۸ درصد زیان بیشتر وارد می‌‌‌کند.
این فارغ از زیان سنگینی است که ناشی از قیمت‌گذاری دستوری به هر دو خودروساز وارد می‌‌‌شود. همین وضعیت را می‌توان با مقایسه دیگر خودروهای دنا و پارس و... مشاهده کرد. خودروی پارس عملا به دستور دولت و خواسته بخشی از مردم تولید می‌‌‌شود و همچنان پرطرفدارترین خودروهای ساخت داخل برای قشر متوسط جامعه است اما بجای اینکه ایران خودرو را برای ارائه ارزان‌ترین و کارآترین خودروی سواری (نسبت به قیمت تمام‌‌‌شده) تشویق کرد تنبیه می‌‌‌شود.
بسیاری از اعضای شورای رقابت و حتی سیاست گذاران رده بالای این عرصه انسان‌های فهیم، متعهد و با تجربه و بعضا دانشمند هستند اما این همه اجحاف از کجا ناشی می‌‌‌شود؟ آیا می‌‌‌شود سرنوشت صنعتی به این عظمت را این‌گونه به بازی گرفت؟
با توجه به جمیع جهات فقط یک چیز به ذهن می‌‌‌رسد که می‌تواند همه این حرکت‌ها را توجیه کند. دو سال اخیر که رئیس جمهور دستور به خصوصی‌‌‌سازی فوری داد، تصور شد با پیگیری وزیر اقتصاد، شهریور ۱۴۰۱ خصوصی‌‌‌سازی کامل دو خودروساز انجام می‌‌‌شود اما مهر ۱۴۰۲ هم رو به اتمام است و خبری نیست. آنها حتی پای صورت‌جلسه‌‌‌ای که دو معاون وزیر امضا کردند، نایستادند.
یک نکته ظریف این میان وجود دارد که می‌تواند تفاوت بین رفتار با ایران خودرو و سایپا را توجیه کند، وجود یک مالک قوی پای کار برای خرید باقی‌مانده سهام در ایران خودرو. یعنی کافی است دولت اراده کند و فقط قانون تجارت را اجرایی کند و سهام تودلی را از حق رای هیات‌مدیره بیرون آورد. بدون حتی فروش یک سهم دیگر، اکنون بخش خصوصی فورا می‌تواند مدیرعامل تعیین کند و مدیریت خصوصی در ایران خودرو اعمال شود. به قول یکی از مسئولان رده بالا، خانه‌‌‌ای را فروخته اما به علت وابستگی توان تخلیه خانه و تحویل به صاحبان جدید وجود ندارد.
در قوانین مدون، ضد و نقیض‌هایی وجود دارد که پشت میز نشین های حرفه‌‌‌ای توان بازی با آنها را دارند و به‌راحتی می‌توانند جلوی هر کاری را بگیرند. البته معمولا این پشت میز نشین ها فقط می‌توانند به قول وزیر صنعت، دری را قفل کنند یا باز نگه دارند نه اینکه کلا مسیری را باز کنند.
بخشی از این پشت میز نشین ها که مخالف از دست دادن قدرت و نفوذ و در نتیجه مخالف خصوصی‌‌‌سازی هستند، فعلا طی این دو سال جلوی خصوصی سازی این دو خودروساز را گرفته‌‌‌اند اما همچنان مالک خصوصی در پی احقاق حق، اصرار بر گرفتن حق قانونی و زنده کردن ارزش سهم دارد. بدین‌‌‌ترتیب آن پشت میز نشین ها در شش ماه گذشته سیاست بهتری را در پیش گرفته‌‌‌اند بلکه کارآفرینان دست از سر این دو خودروساز بردارند: سیاست زمین سوخته.
با تحمیل زیان بیشتر به ایران خودرو و البته تعریف پروژه‌‌‌های زیان‌‌‌ده اجباری بیشتر در آن و همزمان طرح انواع اتهام و دعاوی مانند احتکار و... کاری می‌‌‌کنند که با سرعت بیشتری زیان افزایش یابد و نهایتا زمینی را که قرار است ترک کنند به‌‌‌صورت کاملا سوخته تحویل طرف می‌‌‌دهند.
هر چند این مطلب خیلی دردناک به‌‌‌نظر می‌‌‌رسد و باید با دید کارشناسی دقیق و علمی صحبت شود اما با رفتن به عمق ماجرا بیشتر مطمئن خواهیم شد که مسیر قطعا به زمین سوخته منتهی می‌‌‌شود. مهم نیست نیت‌ها چیست و چه کسانی بازیگردان اصلی هستند.
آنچه امروز توسط شورای رقابت در حال اجرا بوده، بخشی از پازلی است که ایران خودرو را زمین خواهد زد و اگر کارآفرینان بخش خصوصی فکر خرید سایپا را هم به سر راه دهند، سرعت تخریب سایپا هم افزایش پیدا خواهد کرد. امید می رود مسئولان حرف‌ها را شنیده و با استدلال‌های منطقی و آوردن شواهد قابل رصد و شفاف نشان دهند اصل موضوع، چیزی متفاوت از این است.
تلگرام اصلی بورس پرس : t.me/boursepressir
انتهای پیام