بانک مرکزی در حالی طی ۳۲ سال در بازار ارز مداخله کرده که اثر این متغیر و نرخ بهره بانکی بر نوسانات بورس ایران، تحلیل شد.
به گزارش پایگاه خبری بورس پرس به نقل از دنیای اقتصاد، نرخ ارز در هر کشور بدون شک از شاخص‌های اساسی و بنیادین تعیین درجه رقابت بین‌المللی و تبیین وضعیت داخلی بشمار می‌رود. آشفتگی و نوسان در عملکرد دلار از یک طرف مبین عدم تعادل در اقتصاد و از سوی دیگر علت بی‌ثباتی بیشتر محسوب می‌شود و عواقب زیان‌باری به همراه خواهد درد.
تغییرات نرخ ارز اثر مهمی بر بنگاه‌های داخلی بویژه نهادها و بنگاه‌های مالی دارد و مطالعات نشان داده وجود بازارهای مالی قوی، اثر شوک‌های نرخ ارز و حتی شوک‌های پولی را کمرنگ می‌کند و کشورهای دارای بازارهای مالی ضعیف، مستعد حملات سوداگرانه و ورود به رکود هستند.
در این میان بانک‌های مرکزی در وضعیت‌های مختلف اقتصادی، رویکردهای متفاوتی اتخاذ می‌کنند که یکی از آنها ثبات نرخ ارز است که برای کشورهای در حال رشد مناسب است که سیاست پولی ثابتی ندارند و به دنبال جذب سرمایه خارجی هستند.
در صورت وجود سیاست گذاری پولی قوی و باثبات، بانک‌های مرکزی نرخ ارز شناور را ترجیح می‌دهند. با وجود این توانایی کشورها در اجرای سیاست گذاری ها نیز اهمیت ویژه‌ای دارد. ضعف بانک‌های مرکزی و عدم توانایی آن در اجرای سیاست مدنظر تنها موجب آشفتگی بیشتر بازار و شوک‌های بالاتر نرخ ارز می‌شود و آسیب شدیدتری به بازارهای مالی وارد می‌کند.
برای مثال بانک مرکزی ایران طی سال‌های طولانی سیاست ثبات نرخ ارز را در پیش گرفته اما نه تنها در این مقوله ناتوان بوده که جهش‌های ناگهانی نرخ ارز، چند نرخه شدن بازار و فساد ناشی از تخصیص ارزهای با نرخ‌های متفاوت آسیب بزرگ‌تری به بازارهای مالی وارد کرده است.
طبق پژوهش‌ها بین متغیر های پولی، اعتبار داخلی مهمترین ابزار سیاستی موثر بر مداخله در بازار ارز است و نرخ بهره اثر بسیاری بر مداخله بانک مرکزی در بازار ارز ندارد. همچنین برای اثرگذاری نرخ بهره بر مداخلات بانک مرکزی در بازار ارز، درجه قابل قبولی از تحرک سرمایه لازم است.
از سوی دیگر بورس یکی از مهمترین بازارهای مالی محسوب می‌شود و از آنجا که تامین نقدینگی شرکت‌ها از این طریق انجام می‌شود، نوسانات بالای آن آثار مستقیمی بر سطح اقتصادی کشورها دارد. بورس ایران هم با وجود بیش از ۶۰۰ شرکت در ۵۰ صنعت و بازار گسترده، مهم و کلیدی محسوب می‌شود و بررسی داده‌ها نشان می‌دهد همواره رابطه مستقیمی میان افزایش نرخ ارز و رشد شاخص بورس وجود دارد. با وجود این بررسی علیت این رابطه نیاز به برآورد الگوهای اقتصادی دارد.
در پژوهشی توسط محجوبی و همکاران (۱۴۰۲)، بانک مرکزی در ۳۲ از ۳۳ سال بررسی شده در بازار نرخ ارز مداخله داشته و در جهت کاهش نرخ گام برداشته است. در سیاست گذاری‌ها اگر سیاست نرخ ارز شناور انتخاب شود، درجه دخالت بانک مرکزی در بازار نرخ ارز صفر است و اگر سیاست تثبیت نرخ ارز بطور مطلق اجرا شود این ضریب یک در نظر گرفته می‌شود.
درجه مداخله بانک مرکزی در بازار نرخ ارز حدود ۰.۷۵ برآورد شده و اثر نوسانات نرخ ارز بر نوسانات بورس مثبت و معنادار بوده و نشان می دهد همبستگی بالایی میان بازدهی بورس و نرخ بازار ارز وجود دارد. نوسانات نرخ بهره نیز اثر معناداری بر نوسانات بورس دارد.
این نتایج نشان می‌دهد سیاست گذاری نامناسب پولی در ایران و نوسانات نرخ بهره و ارز، دیگر بازارهای مالی را نیز تحت تاثیر قرار می‌دهد و بویژه موجب بروز نوسانات در بورس می‌شود.
تلگرام اصلی بورس پرس : t.me/boursepressir
انتهای پیام