سه تحلیلگر بازار سرمایه، محاسبه جدید نرخ خوراک صنایع پالایشی را خلف وعده حمایت از سهامداران دانسته و دو عامل فرار سرمایه‌گذار از بورس را اعلام کردند.
به گزارش پایگاه خبری بورس پرس، سه تحلیلگر بازار سرمایه محاسبه جدید نرخ خوراک صنایع پالایشی را خلف وعده حمایت از سهامداران و فضای عدم قطعیت و ریسک بالا را دو عامل فرار سرمایه‌گذار از بورس در گفت و گو با دنیای اقتصاد دانستند.
محاسبه نرخ خوراک صنایع پالایشی خلف وعده حمایت از سهامداران
جواد درواری: بازار سرمایه به‌‌‌عنوان دماسنج اقتصادی هر کشور در نظر گرفته می‌شود و کلیت آن تحت‌تاثیر تصمیمات اقتصادی و سیاسی داخلی و خارجی مسئولان هر کشور و برنامه‌‌‌های آتی آنها در مسیر توسعه و رشد است و تغییر در تصمیمات کلان اقتصادی و سیاسی موجب تغییر در عوامل اثرگذار می‌شود و آن را درگیر ریسک‌‌‌هایی می‌کند.
در شرایط فعلی عواملی مانند شرایط سیاسی خاورمیانه، مصوبات دولتی، نبود نقدینگی، قیمت‌گذاری دستوری تولیدات و محصولات شرکت‌ها، مشکلات تامین مواد اولیه برخی صنایع و مباحث انرژی، نرخ بهره بین‌‌‌بانکی، کسری بودجه دولت و فروش اوراق بدهی و... بورس را دچار چالش کرده و موجب شده سهامداران نتوانند ارزیابی قابل اطمینانی از سرمایه‌گذاری داشته باشند. با وجود ارزندگی سهام بسیاری از شرکت‌های بورسی، سرمایه‌گذاران ترجیح می‌دهند تا برطرف شدن برخی موارد، سرمایه را از بورس خارج کرده و در بازارهای دیگر سرمایه‌گذاری کنند.
۳۰ دی ماه مصوبه وزارت نفت مبنی بر تعیین نرخ خوراک تحویلی و فرآورده‌‌‌‌‌‌‌‌‌های نفتی دریافتی بین شرکت‌های تابعه وزارت نفت، شرکت‌های پالایشی و پتروشیمی منتشر شد که موجب تصمیمات هیجانی و نوسان در شاخص بورس شد. هرگونه تغییر و تحول در این صنعت بر سایر صنایع نیز اثرگذار است. مصوبه فوق سودآوری برخی شرکت‌های پالایشی و پتروشیمی را بطور مستقیم تحت‌تاثیر قرار می‌دهد. به طوری که کاهش شاخص بورس اجتناب‌‌‌ناپذیر است.
این مصوبه ممکن است بر سودآوری سایر صنایع و شرکت‌های بورسی اثری نداشته باشد اما اثر روانی این اقدام قطعا بر قیمت سهام سایر شرکت‌ها و کلیت بورس اثرگذار است. صنعت پالایشی یکی از صنایع مهم و استراتژیک بوده و به عنوان تغذیه‌‌‌کننده سایر بخش‌‌‌های صنعت می‌‌‌تواند به‌‌‌عنوان موتور حرکت اقتصاد کشور‌‌‌های درحال توسعه نقش اساسی ایفا کند.
ایران به دلیل برخورداری از منابع و ذخایر فراوان، مزیت رقابتی بسیار مناسبی در این صنعت دارد که با سرمایه‌گذاری مناسب، توسعه طرح‌‌‌های پالایشی و پتروشیمی و تکمیل زنجیره ارزش، می‌‌‌تواند ارزش‌‌‌افزوده بالایی ایجاد کرده و وابستگی به خام‌فروشی نفت را کاهش دهد. افزایش قیمت مواد اولیه باعث افزایش بهای تمام‌‌‌شده محصولات این شرکت‌ها است.
در سال‌جاری بیاعتمادی در بورس به دلیل این‌‌‌گونه اقدامات و مصوبات و دستورات و اخبار و شایعات موج می‌‌‌زند و برخلاف وعده‌‌‌ها مبنی بر حمایت از سهامداران است و باید منتظر خروج اندک سرمایه‌گذاران باقی‌‌‌مانده از بورس و ورود آنها به بازارهای رقیب و حتی خروج پول از داخل بود.
تبعات تصمیم سازی ها در بیاعتمادی و فرار سرمایه‌ها از بورس
حسن حسین‌نیا: سال ۱۴۰۲ برای بورس پرتلاطم و ماهیت اتفاقات رخ‌داده بیشتر شامل ریسک‌های سیستماتیک بود. تصمیماتی که توسط وزارتخانه‌ها و سیاست گذاران اتخاذ شده، تبعات بسیاری برای بورس داشت و به سوگیری رفتاری بین فعالان بورسی در برابر عملکرد دولت منجر شد. تجارب ماه‌های اخیر سبب شکل‌گیری و تعمیق جو بیاعتمادی شد.
فعالان بورسی تصمیم‌گیری‌های دولتی را در مقطع فعلی یکی از بزرگ‌ترین ریسک‌ها می‌دانند. در روزهای پایانی بهار رونمایی از مصوبه افزایش نرخ خوراک پتروشیمی‌ها و گاز صنایع، موجب شگفتی سرمایه‌گذاران و موج شدید در بورس شد که البته اثر آن تا امروز نیز پایدار است.
هرچند اعتراض سهامداران به این مصوبه با قول مساعد برای بررسی بیشتر و وعده پیشبینیپذیری همراه شد، نتیجه آن پس از بارها رفت و آمد و اصلاحیه چیزی جز همان برآورد تحلیلی اولیه فعالان نبود و خروج مداوم نقدینگی اشخاص حقیقی را با شدت بیشتر کلید زد. مورد دیگر جریمه بانک‌ها با بهانه عدم ارائه اعتبار جهت طرح مسکن ملی بود که آسیب این جریمه، مستقیما متوجه سهامداران می‌شود و مدیران بانک ها دچار خسارتی نمی‌شوند.
ایجاد محدودیت برای بازار گواهی سپرده سکه و شمش طلا گوشه دیگری از عملکرد و تصمیم‌گیری سیاست گذار است که به جو بیاعتمادی انجامید. نکته عجیب ماجرا این است واردکنندگان این اتهام کاملا به ساز و کار عرضه و تقاضا واقف بوده و نقش‌های مختلف و ضرورت وجود انواع فعالان و استراتژی هر کدام را به نحو مطلوب می‌شناسند. در روزهای اخیر نیز نمونه‌ای جدید از تصمیم‌سازی در حوزه محصولات پالایشی مشاهده که با واکنش سرد و منفی فعالان مواجه شد و شفاف‌سازی‌های تدریجی شرکت‌های پالایشی گوشه‌ای از حجم عظیم اثر منفی این مصوبه بر سودآوری شرکت‌ها را نشان داد.
شنیده‌ها از احتمال اصلاح این مصوبه حکایت دارد اما بار روانی ماندگاری آن بیاعتمادی و فرار سرمایه‌ها از بورس است که شرکت‌های سودآور را شناسایی کرده و تلاش می‌کند کلاهی ببافد، غافل از اینکه اثرات ثانویه و بلندمدت چنین تصمیماتی به زیان تولید و اشتغال خواهد بود و فراریان از بورس را به سمت بازارهای مخرب ولی سودآور سوق خواهد داد و فرهنگ سرمایه‌گذاری با ریسک را به دلالی همراه با بهره‌مندی از امکانات تنزل خواهد داد.
فضای عدم قطعیت و ریسک بالا دو عامل فرار سرمایه‌گذار از بورس
مجتبی شهبازی: بطور کلی استفاده از تجارب گذشته و تحلیل شرایط فعلی، پیش‌بینی شرایط آینده را تا حدی امکان‌پذیر می‌سازد. سرعت تغییرات در جهان معاصر سبب ناپایدار شدن شرایط محیطی و ایجاد حس ناامنی در زندگی بشری و نیز در فضای کسب و کار شده است. همین شرایط ناپایدار با شدت بیشتر در ایران حاکم بوده و علاوه بر آن مشکلات متعدد ناشی از ضعف مدیریت و سیاست گذاری نیز در اقتصاد داخلی وجود دارد.
پیشبینیپذیری شاخص‌های کلان اقتصادی از جمله نرخ تورم، نرخ ارز و مقررات کسب و کار مانند قوانین گمرکی، عوارض صادرات، بهره مالکانه و سود بین بانکی و نرخ انواع خوراک صنایع پتروپالایشی ازجمله مواردی است که در افزایش نرخ سرمایه‌گذاری در اقتصاد نقش اساسی دارد.
فضای غیرشفاف و مبهم مشکلات بسیاری را ایجاد می‌کند. تجربه نشان داده تلاطم و بی‌ثباتی در سیاست‌های اقتصادی از جمله اجزای مختلف بودجه دولت، همواره برای فعالان اقتصادی ضررهای سنگینی به بار آورده است. بطور مثال، نوسان قیمت‌ها در نرخ خوراک و مواد اولیه یا بی‌ثباتی قوانین و مقررات در کسب و کار برای مراکز تولیدی باعث افزایش ریسک اقتصادی می‌شود و همین اثرات در صورت مالی شرکت‌های بورسی نیز مشاهده شده است.
این اصل ثابت شده که کنترل ریسک سرمایه‌گذاری نیازمند پیشبینیپذیری اقتصاد است. برای آنکه سرمایه‌گذار تصمیم بگیرد در فعالیتی خاص وارد شود یا در خصوص سرمایه‌گذاری از قبل انجام‌شده چه تصمیمات جدیدی اتخاذ کند، باید قادر باشد از عوامل مهم اثرگذار بر کسب و کار، اطلاع دقیق کسب کند که این امر موجب می‌شود ریسک سرمایه‌گذاری کاهش یابد یا حداقل قابل کنترل و مدیریت باشد.
اطلاع از روندهای آینده سیاست‌های پولی، مالی، ارزی، تجاری و مالیاتی از جمله عوامل مهم و موثر بر کسب و کار هستند که فعالان اقتصادی باید قادر باشند از سمت و سوی آنها در کوتاه و میان‌مدت اطلاعاتی با تقریب بالا در اختیار داشته باشند. به دلیل پیشبینیپذیری پایین، ایران از نظر ریسک اقتصادی در دنیا جایگاه مناسبی ندارد.
ثبات سیاسی و محیط قانونی همواره عامل مهم سرمایه‌گذاری است و سرمایه‌گذار قبل از نگاه به بازار به دنبال فضای باثبات سیاسی و قانونی است. فضای عدم قطعیت و با ریسک بالا، باعث فرار سرمایه‌گذار از بورس می‌شود و بازاری که با کمبود ورود نقدینگی و خروج هر روز سرمایه روبرو است این‌چنین بی‌ثباتی در مهمترین صنعت آن وضعیت وخیم آن را بدتر می‌کند. با توجه به مزیت اقتصادی صنعت پتروپالایشی که مهمترین بخش بازار سرمایه است هر گونه بی‌ثباتی در قوانین و مقررات این صنعت خللی بزرگ در بخش عمده اقتصاد و به تبع آن بورس ایجاد می‌کند.
تلگرام اصلی بورس پرس : t.me/boursepressir
انتهای پیام